Modalności obrazowego czasu. Morandi i fotografia

artykuł recenzowany

Łukasz Kiepuszewski

kuki.k@wp.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5750-0928

Abstrakt

Niniejszy tekst jest próbą wykorzystania fotografii jako świadectwa źródłowego, dotyczącego procesu twórczego Giorgia Morandiego (1890–1964), oraz posłużenia się nimi jako medium komparatystycznym, pozwalającym prześledzić modalności czasowe dzieła malarskiego. Seria zdjęć wykonanych przez Luigiego Ghirriego w 1989 r. ukazuje fenomenologiczne parametry pracowni, która była przestrzenią życiową artysty i jego praktyki malarskiej. W ujęciu fotografa pracownia ma cechy komory optycznej, służącej obserwacji zjawisk związanych z przedmiotami studium. Przedmiotem zasadniczej części artykułu jest analiza porównawcza Martwej natury z 1964 r. z nawiązującym do tej kompozycji zdjęciem obiektów. O ile fotografia ma cechy czasowości świadectwa, o tyle obraz malarski przez swoje zanurzenie w manualnej procedurze wykonawczej charakteryzuje się temporalnością akcentującą teraźniejszość wydarzenia percepcyjnego.


Słowa kluczowe:

Giorgio Morandi, Luigi Ghirri, malarstwo, czas, fotografia

Ajello, Epifanio. „The Photographer and the Painter: Some Observations around the Things of Giorgio Morandi and Luigi Ghirri”. W: Luigi Ghirri and the Photography of Place, redakcja Maria Spunta, Jacopo Benci, 225–250. Oxford: Peter Lang, 2017.
  Google Scholar

Bergstein, Mary. „«The Artist in His Studio»: Photography, Art and the Masculine Mystique”. Oxford Art Journal 18, nr 2 (1995): 45–57.
DOI: https://doi.org/10.1093/oxartj/18.2.45   Google Scholar

Boehm, Gottfried. Die Sichtbarkeit der Zeit. Studien zum Bild in der Moderne (eikones). Redakcja Ralph Ubl. Paderborn: Brill-Fink, 2017.
DOI: https://doi.org/10.30965/9783846762745   Google Scholar

de Duve, Thierry. „Time Exposure and Snapshot: The Photograph as Paradox”. October, nr 5 (1978): 113–125.
DOI: https://doi.org/10.2307/778649   Google Scholar

Folon, Jean-Michel. Luce di Morandi, La Donazione Folon al Museo Morandi. Wstęp Marilena Pasquali. Bologna: Museo Morandi, 1999.
  Google Scholar

Ghirri, Luigi. Atelier Morandi, saggio di Giorgio Messori. Bari: Palomar, 2002.
  Google Scholar

Ghirri, Luigi. „Una luce sul muro”. W: Niente di antico sotto il sole, redakcja Paolo Costatini, Giovanni Chiaramonte, 165–177. Torino: SEI, 1997.
  Google Scholar

Giorgio Morandi. Tacita Dean, Semplice come tutta la mia vita. Redakcja Massimo Mininni et al. Milano: Skira, 2016.
  Google Scholar

Heidegger, Martin. „Czym jest metafizyka?” W: id., Znaki drogi, tłumaczenie Krzysztof Pomian, 9–24. Warszawa: Aletheia, 1995.
  Google Scholar

Il senso delle cose: Luigi Ghirri, Giorgio Morandi. Redakcja Luigi Ghirri, Giorgio Messori, Carlo Zucchini. Reggio Emilia: Diabasis, 2006.
  Google Scholar

James, William. „The Perception of Time”. The Journal of Speculative Philosophy 20, nr 4 (1886): 392.
  Google Scholar

Joel Meyerowitz: Morandi’s Objects. Redakcja Maggie Barrett, Joel Meyerowitz. Bologna: Damiani, 2016.
  Google Scholar

Leopardi, Giacomo. Myśli. Tłumaczenie i opracowanie Stanisław Kasprzysiak. Wprowadzenie Emanuele Severino. Kraków: Oficyna Literacka, 1997.
  Google Scholar

Leopardi, Giacomo. Zibaldone. Notatnik myśli. Tłumaczenie i opracowanie Stanisław Kasprzysiak. Warszawa: Czuły Barbarzyńca Press, 2016.
  Google Scholar

Liberman, Alexander. The Artist in His Studio. New York: Viking Press, 1960.
  Google Scholar

March Niedermayr, Brigitte. Transition Giorgio Morandi. Are you Still There. Redakcja Gianfranco Maraniello. New York: Rizzoli, 2016.
  Google Scholar

Merleau-Ponty, Maurice. Widzialne i niewidzialne. Tłumaczenie Małgorzata Kowalska. Opracowanie Jacek Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1996.
  Google Scholar

Museo Morandi. Catalogo generale. Redakcja Marilena Pasquali, Lorenza Selleri. Milano: Silvana, 2004.
  Google Scholar

Ragghianti, Carlo Lodovico. Bologna cruciale 1914: e saggi su Morandi, Gorni, Saetti. Bologna: Calderini, 1982.
  Google Scholar

Safranski, Rüdiger. Czas. Co czyni z nami i co my czynimy z niego. Tłumaczenie Bogdan Baran. Warszawa: Czytelnik, 2017.
  Google Scholar

Smolarz, Bruno. Giorgio Morandi. Les jours et les heures. Paris: Arlea, 2016
  Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2023-12-22

Cited By / Share

Kiepuszewski, Łukasz. (2023). Modalności obrazowego czasu. Morandi i fotografia . Biuletyn Historii Sztuki, 85(4), 99–116. https://doi.org/10.36744/bhs.1747

Autorzy

Łukasz Kiepuszewski 
kuki.k@wp.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0001-5750-0928

Łukasz Kiepuszewski, historyk sztuki, profesor w Instytucie Historii Sztuki na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wybrane publikacje: Obrazy Cézanne’a. Między spojrzeniem a komentarzem (2005); Niewczesne obrazy. Nietzsche i sztuki wizualne (2013); jako redaktor: Historia sztuki po Derridzie (2006); jako współredaktor: Obrazy mocne – obrazy słabe (2018); Obraz jako obiekt teoretyczny (2020); Powierzchnia i tło obrazu (2022).



Statystyki

Abstract views: 100
PDF downloads: 63


Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Biuletyn Historii Sztuki

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.