‘Silver Painting’ from the Church of the Canons Regular in Mstów

Paweł Dettloff


Kraków, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-1813-7211

Abstract

The  silver  robe  covering  the  miraculous  painting  of  Our  Lady  of  Mstów  in  the  church  of  the  Canons  Regular  in  Mstów  (at  present  currently  Wancerzów)  near  Częstochowa  is  discussed.  The  oldest  written  record  referring  to  this  artifact  dates  back  to  1704,  defining  it  as  a  ‘silver  painting’.  Actually,  the  silver appliqué  design  on  the  miraculous  effigy  covers  almost  the  whole  of  its  surface  (except  for  the  faces),  while  the  shape  of  the  cover  resembles  the  representation  underneath.  The  robe  was  made  of  silver,  partially  gilded  embossed  sheet,  engraved  in  parts.  The  upper  part  of  figural  elements  are  almost  solid realistically  rendered,  made  as  a  cast.  An  interesting  and  precious  piece  of  goldsmithery,  encompassed  within  the  tradition  of  adorning  miraculous  images  with  metal  applications,  it  ranks  among  the  robes  put  upon  sacral  pictures  so  numerous  in  the  Polish-Lithuanian  Commonwealth,  representing,  however,  its  less  typical  variety.    Covering  the  whole  of  the  painting  showing  Our  Lady,  it  is  actually  bigger  (48  x  38  cm)  than  the  small  picture  itself  (25  x  30  cm).  The  silver  sheet,  namely  the  application  with  a  full-bodied  presentation  of  the  figure,  has  practically  taken  over  the  role  of  the  original.  In  this  way,  it  has  become  its  visual  transformation  and  a  ‘new  picture’.  This  is  the  version  the  faithful  have  seen  until  today.  Furthermore,  the  dependence  of  the  depictions  on  the  robe  on  the  print  popularizing  the  miraculous  effigy  of  Our  Lady  of  Częstochowa  is  interesting.  Neither  the  circumstances  nor  the  exact  date  of  the  piece’s  foundation  are  known.  However,  based  on  the  above  analysis,  it  can  be  assumed  that  the  dress  was  executed  in  the  last  decade  of  the  17th  century  or  in  the  early  18th  century,  most  likely  before  1704.  What  strikes  in  the  work  is  a  genuine  design  composition  and  ‘compiled’  ornamental  decoration,  as  well  as  high  quality  of  craftsmanship.  Among  the  applied  ornaments,  acanthus  and  auricular  motifs,  the  latter  resembling  schweifwerk  ornament,  can  be  found.  Although  stylistically  retarded,  the  Mstów  robe  remains  a  precious  work  of  artistic  craftsmanship;  an  anonymous  piece  produced  possibly  by  a  Częstochowa  workshop; it  demonstrated  its  high  technical  and  artistic  capacity.  An  important  set,  integrally  connected  with  the  discussed  artifact,  can  be  seen  in  the  17th-century  pieces  of  jewellery  adorning  the  silver  sheet  of  the  robe.

Supporting Agencies

Instytut Sztuki PAN

Keywords:

Church of the Canons Regular in Mstó w, miraculous painting of Our Lady of Mstów, silver robe, Częstochowa workshop

Adamska Magdalena, „Wyroby jubilerskie we wzornikach graficznych XVI i XVII w.”, [w:] Rządzić i olśniewać. Klejnoty i jubilerstwo w Polsce w XVI i XVII wieku. Eseje, Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum 2019.
  Google Scholar

Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian, „Wota srebrne. Z badań nad sztuką sarmatyzmu w Polsce”, Biuletyn Historii Sztuki, 32:1970, z. 2.
  Google Scholar

Czyżewski Krzysztof, Walczak Marek, „Uwagi o zastosowaniu srebra w sztuce Rzeczypospolitej”, [w:] Fides ars scientia. Studia dedykowane pamięci Księdza Kanonika Augustyna Mednisa, red. Andrzej Betlej i Józef Skrabski, Tarnów 2008.
  Google Scholar

Dettloff Anna, Dettloff Paweł, Domus Aurea. Architektura i sztuka dominikańskiego sanktuarium Matki Bożej w Gidlach, Warszawa 2016.
  Google Scholar

Dettloff Paweł, „Architektura kościoła Kanoników Regularnych Laterańskich w Mstowie”, [w:] Mstów. Miasto, klasztor i parafia na przestrzeni wieków, red. Kazimierz Łatak CRL, Łomianki 2013.
  Google Scholar

Dettloff Paweł, „Kościół kanoników regularnych laterańskich w Mstowie”, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 43:1998, z. 4.
  Google Scholar

Dworzak Agata, Fabrica ecclesiae sandomiriensis. Dzieje modernizacji wnętrza kolegiaty sandomierskiej w XVIII wieku w świetle źródeł archiwalnych, Kraków 2016.
  Google Scholar

Golonka Jan OSPE, Ołtarz Jasnogórskiej Bogurodzicy. Treści ideowe i artystyczne kaplicy i retabulum, Częstochowa – Jasna Góra 1996.
  Google Scholar

Gradowski Michał, Znaki na srebrze. Znaki miejskie i państwowe na terenie Polski w obecnych jej granicach, Warszawa 1994.
  Google Scholar

Irmscher Günter, Kleine Kunstgeschichte des europäischen Ornaments seit der frühen Neuzeit (1400-1900), Darmstad 1984.
  Google Scholar

Jasnogórski Ołtarz Ojczyzny, red. Jan Golonka, Częstochowa 1991.
  Google Scholar

Jaśkiewicz Aleksander, „Złotnictwo wotywne regionu częstochowsko-wieluńskiego. Studium z zakresu sztuki prowincjonalnej i ludowej XVII-XIX wieku”, Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie, t. 5, Sztuka, z. 1, 1982.
  Google Scholar

Jurkowlaniec Grażyna, Epoka nowożytna wobec średniowiecza. Pamiątki przeszłości, cudowne obrazy, dzieła sztuki, Wrocław 2008.
  Google Scholar

Karpowicz Mariusz, „Uwagi o aplikacjach na obrazy i roli sreber w dawnej Rzeczypospolitej”, Rocznik Historii Sztuki, 16:1986.
  Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 11: Woj. Bydgoskie, z. 9: Powiat lipnowski, oprac. Ryszard Brykowski, Izabela Galicka i Hanna Sygietyńska, Warszawa 1969.
  Google Scholar

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 6: Województwo katowickie, z. 4: Dawny powiat częstochowski, red. Izabella Rejduch-Samkowa i Jan Samek, oprac. Przemysław Maliszewski i Adam Małkiewicz oraz Izabella Rejduch-Samkowa i Jan Samek, Warszawa 1979.
  Google Scholar

Knapiński Ryszard, „Nieznane grafiki z wizerunkiem Matki Bożej Częstochowskiej”, [w:] Zwycięstwo przychodzi przez Maryję, red. Zachariasz S. Jabłoński OSPPE, Teofil Siudy, Częstochowa 2006.
  Google Scholar

Letkiewicz Ewa, Klejnoty w Polsce. Czasy ostatnich Jagiellonów i Wazów, Lublin 2006.
  Google Scholar

Łatak Kazimierz CRL, Sanktuarium Matki Bożej Mstowskiej, Ełk 2000.
  Google Scholar

Łatak, „Katalog rządców prepozytury mstowskiej”, [w:] Mstów. Miasto, klasztor i parafia na przestrzeni wieków, red. Kazimierz Łatak CRL, Łomianki 2013.
  Google Scholar

Mączyński Ryszard, Blaski złotniczego kunsztu Studia z dziejów rzemiosła artystycznego XVII i XVIII wieku, Toruń 2010.
  Google Scholar

Migasiewicz Paweł, Kościół podominikański w Sieradzu, Warszawa-Sieradz 2003.
  Google Scholar

Miziołek Jerzy, Sol Verus. Studia nad ikonografią Chrystusa w sztuce pierwszego tysiąclecia, Wrocław-Warszawa-Kraków 1991.
  Google Scholar

Nowacki Dariusz, Magdalena Piwocka, Michał Grychowski, Klejnoty w dawnej Polsce, Warszawa 2011
  Google Scholar

Nowiński Janusz SDB, Czerwińsk, Warszawa 2012.
  Google Scholar

Ornamenta Ecclesiae. Sztuka sakralna diecezji kieleckiej. Katalog wystawy, red. Krzysztof Myśliński, Kielce 2000.
  Google Scholar

Rożek Michał, Katedra wawelska w XVII wieku, Kraków 1980.
  Google Scholar

Samek Jan, Rejduch-Samkowa Izabella, „Czy złotnictwo polskie XVII wieku ma własne oblicze?”, [w:] Sztuka XVII wieku w Polsce. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kraków, grudzień 1993, red. T. Hranowska, Warszawa 1994.
  Google Scholar

Schiller Gertrud, Ikonographie der Christlichen Kunst, B. 1, Gütersloh 1966.
  Google Scholar

Smulikowska Ewa, „Ozdoby obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej jako zespół zabytkowy”, Rocznik Historii Sztuki, 10:1974.
  Google Scholar

Sobczak-Jaskulska Renata, „Biżuteria w tak zwanej «koronie królowej Jadwigi» z kościoła p. w. Bożego Ciała w Poznaniu”, [w:] Biżuteria w Polsce. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Okręgowe w Toruniu oraz Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki, 20-21 kwietnia 2001, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń 2001.
  Google Scholar

Wojtacha Przemysław, „Metalowe aplikacje w formie szat z przedstawieniami fundatorów”, Roczniki Humanistyczne, 61:2013, nr 4.
  Google Scholar

Woźniak Michał, „Wpływy augsburskie w złotnictwie gdańskim XVII-XVIII stulecia”, Biuletyn Historii Sztuki, 47:1985, z. 1-2.
  Google Scholar

Woźniak Michał, Złotnictwo sakralne Prus Królewskich. Studium typologiczno-morfologiczne, Toruń 2012.
  Google Scholar

Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. Sławomir Brzezicki i Joanna Wolańska, Warszawa 2016.
  Google Scholar

Zbiory wawelskie. Nabytki 2017-2018. Zamek Królewski na Wawelu, 9 kwietnia – 30 czerwca 2019, red. Jerzy Petrus, Kraków 2019.
  Google Scholar

Zbudniewek Janusz OSPE, „Archiwalia do dziejów klasztoru mstowskiego przechowywane w Archiwum Klasztoru Paulinów na Jasnej Górze”, [w:] Mstów. Miasto, klasztor i parafia na przestrzeni wieków, red. Kazimierz Łatak CRL, Łomianki 2013.
  Google Scholar


Published
2019-12-30

Cited by

Dettloff, P. (2019). ‘Silver Painting’ from the Church of the Canons Regular in Mstów. Biuletyn Historii Sztuki, 81(4), 559–581. https://doi.org/10.36744/bhs.629

Authors

Paweł Dettloff 

Kraków, Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk Poland
https://orcid.org/0000-0002-1813-7211

Statistics

Abstract views: 201
PDF downloads: 251