Architecture of the Gothic Parish Church in Bochnia

Piotr Knapik


Kraków, Uniwersytet Jagielloński (Poland)
http://orcid.org/0000-0002-9162-0971

Abstract

To-date the architecture of the Bochnia Parish Church has not inspired much investigative curiosity. Most generally the scholars have limited themselves to dating  and pointing to brick Gothic from the North as the building’s inspiration. An attempt has been made in the paper to reconstruct the genuine appearance of the Church before its Gothic Revival remodelling (which led to alterations in the western façade gable), as well as to analyse it in the perspective of the architecture of Lesser Poland and Central Europe. The plan of the building finds a number of analogies with the structures in the region, but also in Bohemia and Silesia. However, what proves utterly untypical of Lesser Poland is the western gable modelled possibly on Gdansk gables or, which is more likely, those in Saxony. It is highly probable that the current shape of the church was created in several stages: from the early 15th century until around its second quarter the chancel was raised, with the nave body built in the subsequent years, however the current form of the Church’s western façade resulted from the rebuilding after the fire in ca 1485, conducted at the turn of the 16th century or in the first quarter of the latter.

Supporting Agencies

Instytut Sztuki PAN

Keywords:

Bochnia, St. Nicholas Church, Parish Church, Gothic architecture, Gothic style

Adamski, Jakub. “Gotycka architektura katedry łacińskiej we Lwowie – problem na nowo rozpatrzony.” W Katedra, ratusz, dwór: Wielkie miasta a władza świecka i kościelna w kulturze średniowiecznej Europy, redakcja Jacek Kowalski, Tomasz Ratajczak, 9–31. Poznań: PTPN, 2014.
  Google Scholar

Adamski, Jakub. Gotycka architektura sakralna na Śląsku w latach 1200–1420: Główne kierunki rozwoju. Kraków: Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2017.
  Google Scholar

Adamski, Jakub. “Gotycka fara św. Anny w Ząbkowicach a tradycja i innowacja w architekturze sakralnej Śląska XIV–XVI wieku.” W Wokół dziejów miasta. 730 lat Ząbkowic Śląskich: Materiały z konferencji naukowej, redakcja Kamil Pawłowski, 183–200. Ząbkowice Śląskie: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. Księgi Henrykowskiej, 2017.
  Google Scholar

Chrzanowski, Tadeusz, i Marian Kornecki. “Pomorze Wschodnie.” W Architektura gotycka w Polsce, redakcja Teresa Mroczko, Marian Arszyński, t. 1, 93–109. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1995.
  Google Scholar

Chrzanowski, Tadeusz, i Marian Kornecki. Sztuka Ziemi Krakowskiej. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1982.
  Google Scholar

Crossley, Paul. Gothic Architecture in the Reign of Kasimir the Great: Church Architecture in Lesser Poland 1320–1380. Kraków: Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków, 1985.
  Google Scholar

Czyżewski, Krzysztof, i Marek Walczak. “Late Gothic Architecture in the Region of Lesser Poland and its Central European Connections. Selected Issues.” W Die Länder der böhmischen Krone und ihre Nachbarn zur Zeit der Jagiellonenkönige (1471–1526): Kunst – Kultur – Geschichte, redakcja Evelin Wetter, 326–330. Ostfildern: Jan Thorbecke, 2004.
  Google Scholar

Donath, Matthias. Spätgotische Giebel in Sachsen. Beucha: Sax-Verlag, 2001.
  Google Scholar

Flasza, Jan. Bazylika św. Mikołaja w Bochni. Bochnia: Parafia pw. św. Mikołaja; Tarnów: Wydawnictwo “S-Can”, 2009.
  Google Scholar

Flasza, Jan. Bochnia – przewodnik po mieście. Bochnia: Urząd Miejski, 2015.
  Google Scholar

Flasza, Jan. “Dawne plany i widoki.” W Atlas historyczny miast polskich, redakcja Roman Czaja, t. 5: Małopolska, redakcja Zdzisław Noga, z. 4: Bochnia, redakcja Zdzisław Noga, 13–14. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, 2016.
  Google Scholar

Flasza, Jan. “Jak pokazać dzieje Bochni w obrazach.” Kronika Bocheńska 22, nr 3 (2014): 28–33.
  Google Scholar

Flasza, Jan. “Święta Kinga i Bochnia.” Tarnowskie Studia Teologiczne 18 (1999): 197–220.
  Google Scholar

Frazik, Józef Tomasz. “Sklepienia żebrowe w Polsce XV wieku,” W Sztuka i ideologia XV wieku: Materiały sympozjum Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 1–4 grudnia 1976 r., redakcja Piotr Skubiszewski, 521–566. Warszawa: PWN, 1978.
  Google Scholar

Grzybkowski, Andrzej. Gotycka architektura murowana w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2014.
DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515432   Google Scholar

Grzybkowski, Andrzej. “Zagadnienie długich chórów kościołów mendykanckich w Europie Środkowo-Wschodniej w XIII wieku.” W Franciszkanie w Polsce średniowiecznej, cz. 2-3: Franciszkanie na ziemiach polskich, redakcja Jerzy Kłoczowski, s. 227–248. Kraków: Prowincjałat OO. Franciszkanów Konwentualnych Prowincji św. Antoniego i bł. Jakuba Strepy, 1989.
  Google Scholar

Herrmann, Christofer. “Deutschordensland Preussen.” W Mittelalterliche Architektur in Polen, redakcja Christofer Herrmann, Dethard von Winterfeld, t. 2, 858–1039. Petersberg: Michael Imhof, 2015.
  Google Scholar

Herrmann, Christofer. Mittelalterliche Architektur im Preussenland: Untersuchungen zur Frage der Kunstlandschaft und -geographie. Petersberg: Michael Imhof, 2007.
  Google Scholar

Jędrysik, Miłada. “Dwór bractwa św. Jerzego w Gdańsku.” Porta Aurea 1 (1992): 233–250.
  Google Scholar

Komorowski, Waldemar. “Gotyk w architekturze Małopolski XVI wieku. Artykuł przeglądowy.” W Historyzm. Tradycjonalizm. Archaizacja: Studia z dziejów świadomości historycznej w średniowieczu i czasach nowożytnych, redakcja Marek Walczak, 177–217. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego “Societas Vistulana”, 2015.
  Google Scholar

Kornecki, Marian. “Dzieje sztuki regionu bocheńskiego.” W Bochnia: Dzieje miasta i regionu, redakcja Feliks Kiryk, Zygmunt Ruta, 200–228. Kraków: Urząd Miasta Bochni, 1980.
  Google Scholar

Kornecki, Marian. “Błogosławiona Kinga – pamiątki, obiekty kultu, dzieła sztuki. Inwentarz z terenu diecezji tarnowskiej.” Currenda 140, nr 1-3 (1990): 87–129.
  Google Scholar

Kornecki, Marian, i Helena Małkiewiczówna. “Małopolska.” W Gotyckie malarstwo ścienne w Polsce, redakcja Jerzy Domosławski et al., 13–77. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 1984.
  Google Scholar

Kowalski, Jacek. “Pomiędzy Pomorzem, a Wielkopolską – gotycka architektura bydgoskiej katedry.” W Kościół katedralny w Bydgoszczy, redakcja Aleksander Jankowski, Dariusz Karczewski, 23–52. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2018.
  Google Scholar

Krasnowolski, Bogusław. “Krakowskie warsztaty budowlane i kamieniarskie na przełomie średniowiecza i nowożytności.” Rocznik Krakowski 72 (2006): 87–112.
  Google Scholar

Krasnowolski, Bogusław. Lokacyjne układy urbanistyczne na obszarze ziemi krakowskiej w XIII i XIV wieku. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2004.
  Google Scholar

Krasnowolski, Bogusław, i Zbigniew Beiersdorf. “Lokacja miasta i wójtostwa (1253). Próba nowej interpretacji lokacyjnego układu urbanistycznego.” W Atlas historyczny miast polskich, redakcja Roman Czaja, t. 5: Małopolska, redakcja Zdzisław Noga, z. 4: Bochnia, redakcja Zdzisław Noga, 6–8. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, 2016.
  Google Scholar

Krasnowolski, Bogusław. “W dobie odbudowy Królestwa Polskiego (1320–1380).” W Atlas historyczny miast polskich, redakcja Roman Czaja, t. 5: Małopolska, redakcja Zdzisław Noga, z. 4: Bochnia, redakcja Zdzisław Noga, 8–9. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, 2016.
  Google Scholar

Krasnowolski, Bogusław. “Rozkwit miasta: przekształcenia centrum. Rozwój przedmieść (XV w. – pierwsza połowa XVII w.).” W Atlas historyczny miast polskich, redakcja Roman Czaja, t. 5: Małopolska, redakcja Zdzisław Noga, z. 4: Bochnia, redakcja Zdzisław Noga, 9–10. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny, 2016.
  Google Scholar

Kunkel, Robert M. “Fundacje Aleksandra Jagiellończyka w Wilnie i Krakowie.” W Sztuka około 1500: Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Gdańsk 1996, 129–143. Warszawa: ARX Regia Ośrodek Wydawniczy Zamku Królewskiego, Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 1997.
  Google Scholar

Líbal, Dobroslav. Gotická architektura v Čechách a na Moravě. Praha: Umělecká beseda, 1948.
  Google Scholar

Pencakowski, Paweł. “Kiedy powstał gotycki korpus bazylikowy kościoła Mariackiego w Krakowie i kto go budował?” W Magistro et Amico amici discipulique: Lechowi Kalinowskiemu w osiemdziesięciolecie urodzin, redakcja Jerzy Gadomski et al., 245–255. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2002.
  Google Scholar

Pilecka, Elżbieta. “Verbindungen zwischen der spätgotischen Architektur in Danzig und Mitteldeutschland.” W Mittelalterliche Architektur und Bildende Kunst im Ostseeraum. Spezifik – Rezeption – Restaurierung, redakcja Artur Bethke, 46–50. Greifswald: Ernst-Moritz-Arndt-Universität 1987.
  Google Scholar

Prix, Dalibor. “Związki śląsko-czeskie w architekturze średniowiecznej w okresie panowania Luksemburgów.” W Śląsk. Perła w koronie czeskiej. Historia, kultura, sztuka, Akademia Rycerska, Legnica, Valdštejská jízdárna, Praga, redakcja Mateusz Kapustka et al., 149–172. Praha: Národní Galerie; Legnica: Muzeum Miedzi, 2007.
  Google Scholar

Radovi, Milada, i Oldřich Radovi. Kniha o sklípkových klenbách. Praha: Jalna, 1998.
  Google Scholar

Schenkluhn, Wolfgang. Architektur der Bettelorden: Die Baukunst der Dominikaner und Franziskaner in Europa. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2000.
  Google Scholar

Szczepański, Jakub. “Prezbiterium kościoła franciszkanów w Gdańsku i jego lektoria.” Kwartalnik Architektury i Urbanistyki 18, nr 2 (1993): 109–118.
  Google Scholar

Tintelnot, Hans. Die mittelalterliche Baukunst Schlesiens. Kitzingen: Holzner-Verlag, 1951.
  Google Scholar

Walczak, Marek. “Bitwa grunwaldzka a sztuka od wieku XV do końca XVIII.” W Na znak świetnego zwycięstwa, t. 1: Studia, redakcja Dariusz Nowacki, 269–302. Kraków: Zamek Królewski na Wawelu, 2010.
  Google Scholar

Walczak, Marek. “Działalność fundacyjna biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego.” Foliae Historiae Artium 28 (1992): 57–73.
  Google Scholar

Walczak, Marek. “Z najnowszych odkryć gotyckiego malarstwa ściennego (prezbiterium katedry w Sandomierzu i kościół parafialny w Lubecku).” W Imagines pictae: Studia nad malarstwem gotyckim w Polsce, redakcja Wojciech Walanus, Marek Walczak, 187–207. Kraków: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego “Societas Vistulana”, 2016.
  Google Scholar

Węcławowicz, Tomasz. Gotyckie bazyliki Krakowa: “czyli można konstrukcję kościołów krakowskich XIV wieku uważać za cechę specjalną ostrołuku w Polsce?”. Kraków: Wydawnictwo Wawelskie, 1993.
  Google Scholar

Węcławowicz, Tomasz. “Małopolska i ziemie ruskie Korony.” W Architektura gotycka w Polsce, redakcja Teresa Mroczko, Marian Arszyński, t. 1, 61–81. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1995.
  Google Scholar

Węcławowicz, Tomasz, I Małgorzata Pietrzykówna. “Maswerki w kościołach Małopolski.”, Rocznik Krakowski 55 (1989): 45–74.
  Google Scholar

Włodarek, Andrzej. “The Gothic Church of the Benedectines’ Abbey at Tyniec.” Biuletyn Historii Sztuki 64, nr 1-4 (2002): 33–55.
  Google Scholar

Wojciechowski, Teofil. Kościelne dzieje Bochni 1772–1985. Bochnia, 2013.
  Google Scholar

Wojciechowski, Teofil. Kościelne dzieje Bochni w czasach staropolskich. Tuchów, 2003.
  Google Scholar

Wójtowicz, Stanisław. Kościół parafialny w Bochni i jego środowisko artystyczne. Przewodnik. Bochnia, 1983.
  Google Scholar

Wyczesany, Jerzy. Wystrój artystyczny kościoła św. Mikołaja w Bochni. Bochnia: Muzeum im. Stanisława Fischera, 1988.
  Google Scholar


Published
2020-06-30

Cited by

Knapik, P. (2020). Architecture of the Gothic Parish Church in Bochnia. Biuletyn Historii Sztuki, 82(2), 209–238. https://doi.org/10.36744/bhs.641

Authors

Piotr Knapik 

Kraków, Uniwersytet Jagielloński Poland
http://orcid.org/0000-0002-9162-0971

Statistics

Abstract views: 370
PDF downloads: 340