Proletariusze mitologii: (na marginesie Króla mrówek)

Paweł Próchniak

doi:10.36744/k.3215

The Proletarians of Mythology

(on the Margin of Król mrówek)

Paweł Próchniak

konteksty@ispan.pl
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie (Poland)
https://orcid.org/0000-0002-2003-7236

DOI: https://doi.org/10.36744/k.3215

Abstract

The myth is a way of penetrating existence, a tool, and a form of cognition. It is also a form of intuition which responds to the feeling that human reality – also in its everyday, most prevalent dimension – is immersed in an order that may be called “the realness of the gods” (not necessarily comprehended in a paradigm of religious imagination). In a thus outlined perspective the author places, first and foremost, Król mrówek by Zbigniew Herbert, demonstrating selected motifs of this “private mythology” of the puppet and accentuating in particular the existential and metaphysical contour. At the same time he proposes a thesis claiming that in prose constituting this volume one hears tenderness towards that which in man is tainted with unhappiness, “impaired and vulnerable”, marked with a flaw; at the same time, in that very same prose the feeling that man remains a “toy of the gods” and that human existence is governed by “bitter humour growing into fate”, asserts itself.

Keywords:

myth, imagination, Zbigniew Herbert, Król mrówek

References

R. Calasso, Zaślubinach Kadmosa z Harmonią, wprowadzenie J. Brodski, przeł. S. Kasprzysiak, Kraków 1995.
Google Scholar

Z. Herbert, Kanon. Tryptyk, wybór i opieka merytoryczna P. Próchniak, t. 2: Król mrówek. Prywatna mitologia, zrekonstruować próbował, przypisami i posłowiem opatrzył R. Krynicki, Kraków 2024.
Google Scholar

Z. Herbert, Wiersze zebrane, oprac. edytorskie R. Krynicki, Kraków 2008.
Google Scholar

W. Juszczaka, Pani na żurawiach, część 1: Realność bogów, Kraków 2002.
Google Scholar

S. Sawicki, Od strony słabszych, „Roczniki Humanistyczne” 1999, t. XLVII, z. 1, s. 5-8.
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2024-11-05

Cited by

Próchniak, P. (2024) “The Proletarians of Mythology: (on the Margin of Król mrówek)”, Konteksty, 344(1-2), pp. 75–78. doi: 10.36744/k.3215.

Authors

Paweł Próchniak
konteksty@ispan.pl
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie Poland
https://orcid.org/0000-0002-2003-7236

Paweł Próchniak – literaturoznawca, antropolog literatury, krytyk literacki. Badacz poezji oraz zagadnień pamięci kulturowej i wyobraźni symbolicznej. Laureat Nagrody im. Kazimierza Wyki. Członek prezydium Polskiego PEN Clubu i przewodniczący Komitetu Nauk o Literaturze PAN. Zasiada w Radzie Fundacji im. Zbigniewa Herberta. Redaktor kwartalnika „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” (Instytut Sztuki PAN). Redaktor serii wydawniczych „Rozprawy Literackie” (IBL PAN) i „Granice wyobraźni” (Wydawnictwo Pasaże). Przewodniczący Rady Dyscypliny Literaturoznawstwo Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Członek zarządu Sekcji Autorów Dzieł Naukowych Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Juror Nagrody Literackiej Nike (również przewodniczący jury) oraz Nagrody Poetyckiej Silesius. Wieloletni współpracownik Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”, gdzie m.in. kieruje Pracownią Antropologii Słowa. Pomysłodawca i współorganizator licznych konferencji i seminariów naukowych, a także Miasta Poezji w Lublinie i Warszawy Wierszy oraz kierunku studiów: teksty kultury i animacja sieci (KUL). Współorganizator SchulzFestu i Drugiej Jesieni w Drohobyczu. Pomysłodawca i inicjator międzynarodowej akcji społecznej „Podaruj wiersz”. Pomysłodawca i redaktor naczelny witryny stronypoezji.pl. Autor dziesięciu książek poświęconych literaturze i jej kontekstom. Ostatnio opublikował W prześwicie. Szkice z Bramy. Więcej informacji: teatrnn.pl/prochniak.