Hiobowe wieści: Cierpienie i dramat stworzenia

Dariusz Czaja

doi:10.36744/k.4303

Job’s News

The Suffering and the Drama of Creation

Peer-reviewed article

Dariusz Czaja

dariusz.czaja61@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński (Poland)
https://orcid.org/0000-0001-8627-1415

DOI: https://doi.org/10.36744/k.4303

Abstract

Those who assume that The Tree of Life (2011), together with its brilliant form and intellectual profoundness, is a sui generis cinematic theological treatise, are right despite the fact that the outstanding work by Terrence Malick is not a philosophical dissertation conducted by means of the language of discourse and with the assistance of logical argumentation. It is, above all, a film composed of intriguing images that with difficulty submit to being named, summarised, and subjected to verbal description, and strongly resist words commenting them. Nonetheless, in its intention, surpassing a story from the life of an average American family, The Tree of Life poses fundamental theological questions dealing with the appearance of evil in the world, the meaning of human suffering, and, predominantly, the way in which those components of daily experience are connected with a conviction about divine presence. The author of the article presents Malick’s film as a continuation of questions posed by the Biblical Job. In doing so he discloses a more profound intention – one that numerous spectators find shocking - i.e. a correlation within a single image of the American microcosmos and the galactic-size macrocosm. From this perspective the drama of suffering becomes closely connected with the drama of creation. Finally, it turns out that the mystery of suffering does not possess a juridic nature (who is guilty?) but a cosmogonic (who is the creator?) and an ontological one (what, in fact, is creation?).

Keywords:

film, theology, theodicy, Hiob, Bible

References

Barnett Ch. B., Spirit(uality) in the Films of Terrence Malick, „Journal of Religion and Film”, vol. 17-33.
Google Scholar

Ebert R., A Prayer Beneath The Tree of Life, Los Angeles 2010 (booklet dołączony do wersji reżyserskiej filmu).
Google Scholar

Eliade M., Traktat o historii religii, przeł. A. Wierusz-Kowalski, Warszawa 1966.
Google Scholar

Gadamer H.-G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993
Google Scholar

Glück L., Dziki irys, przeł. K. Piotrowska, Kraków 2024.
Google Scholar

Guardini R., Objawienie. Natura i formy objawienia, przeł. A. Paygert, Warszawa 1957.
Google Scholar

Jaspers K., Filozofia egzystencji, przeł. D. Lachowska, A. Wołkowicz, Warszawa 1990.
Google Scholar

Jonas H., Idea Boga po Auschwitz, przeł. G. Sowinski, Kraków 2003.
Google Scholar

Jones K., Let the Wind Speak, Los Angeles 2010, s. 34 (booklet dołączony do wersji reżyserskiej filmu).
Google Scholar

Jung C. G., Odpowiedź Hiobowi, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1995.
Google Scholar

Kierkegaard S., Powtórzenie. Próba psychologii eksperymentalnej przez Constantina Constantinusa, przeł. B. Świderski, Warszawa 1992.
Google Scholar

Koç E. E., The Theodicy of Suffering and the Cosmic Voyages in The Tree of Life and Miracles from Heaven, „Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi”, 23 (1): 2021.
DOI: https://doi.org/10.16953/deusosbil.776647 Google Scholar

Księga Hioba, przeł. Cz. Miłosz, Lublin 1981.
Google Scholar

Lacocque A., Ricoeur P., Myśleć biblijnie, przeł. E. Mukoid, M. Tarnowska, Kraków 2003.
Google Scholar

Sadzik J., Przesłanie Hioba, w: Księga Hioba, przeł. Cz. Miłosz, Lublin 1981.
Google Scholar

Steiner G., Real Presences, Chicago 1989.
Google Scholar

Steiner G., Gramatyki tworzenia, przeł. J. Łoziński, Poznań 2004.
Google Scholar

Ward K., Bóg. Przewodnik dla błądzących, przeł. J. Karłowicz, Poznań 2006
Google Scholar

Download

pdf (Język polski)

Published

2025-04-29

Cited by

Czaja, D. (2025) “Job’s News: The Suffering and the Drama of Creation ”, Konteksty, 348(1), pp. 3–13. doi: 10.36744/k.4303.

Authors

Dariusz Czaja
dariusz.czaja61@gmail.com
Uniwersytet Jagielloński Poland
https://orcid.org/0000-0001-8627-1415

Dariusz Czaja – antropolog kultury, b. redaktor kwartalnika „Konteksty”, eseista, recenzent muzyczny. Prof. dr hab., wykładowca w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ. Opublikował m. in.: Gdzieś dalej, gdzie indziej (2010 – nagroda „Warszawska Premiera Literacka” 2011, nominacja do Nagrody „Nike”); Znaki szczególne. Antropologia jako ćwiczenie duchowe (2013); Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria (red., 2013); Kwintesencje. Pasaże barokowe (2014), Scenariusze Końca. Zmierzch, kres, apokalipsa (red., 2015), Negde dalje, negde drugde (Belgrad, 2016), Ruiny czasu. Rozmowy o twórczości (2016), Gramatyka bieli. Antropologia doświadczeń granicznych (2018) – nominacja do nagrody „Nike”, Cena sztuki. Tezy o zaczarowaniu (2020), Blask ciemnieje. Lektury hermeneutyczne (2021), Szczeliny czasu. Reminiscencje, repetycje (2022).