Parangolés: Taniec i uruchomienie ciała widza w sztuce brazylijskiej lat sześćdziesiątych
Agnieszka Sosnowska
agnieszka.sosnowska@ispan.plInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0009-0006-0521-0682
Abstrakt
Autorka analizuje twórczość artysty Hélio Oiticiki i neokonkretyzm brazylijski, aby na tym przykładzie zobrazować zmianę paradygmatu dzieła sztuki zachodzącą od lat sześćdziesiątych, interpretowaną jako droga od dzieła sztuki pojmowanego jako obiekt do efemerycznego wydarzenia. Zmiana ta implikuje osadzenie percepcji dzieła sztuki w doświadczeniu, redefinicję roli odbiorcy, otwarcie na życie codzienne i rzeczywistość społeczną i polityczną. Artykuł koncentruje się na powstałym w latach 1964–1968 cyklu Parangolés, aby ukazać, jak taniec stał się dla Oiticiki medium transformacji sztuki, a także życia społecznego. Parangolés wyglądają jak kolorowe płachty czy długie szarfy. Szyje się je bez uwzględnienia rozmiarów konkretnego ciała. Oplatając się nimi, trzeba dostosować je do swojej sylwetki i poprzez opanowanie materii stworzyć kompozycję w przestrzeni. Doświadcza się ich więc jako mobilnych rzeźb, które poruszają się razem z użytkownikiem czy bezpośrednio na nim.
Słowa kluczowe:
Hélio Oiticica, samba, rzeźba, widz, karnawał, partycypacja, taniecBibliografia
Braga, Paula. „Hélio Oiticica and the Parangolés: (Ad)dressing Nietzsche’s Übermensch”. Third Text 17, no. 1 (2003): 43–52. https://doi.org/10.1080/09528820309660.
DOI: https://doi.org/10.1080/09528820309660
Google Scholar
Brett, Guy, ed. Hélio Oiticica. Rotterdam: Witte de With, 1992.
Google Scholar
Greenberg, Clement. Obrona modernizmu: Wybór esejów. Tłumaczenie Grzegorz Dziamski i Monika Śpik-Dziamska. Kraków: Universitas, 2006.
Google Scholar
Dezeuze, Anna. „Tactile Dematerialization, Sensory Politics: Hélio Oiticica’s Parangolés”. Art Journal 63, no. 2 (2004): 58–71. https://doi.org/10.2307/4134521.
DOI: https://doi.org/10.1080/00043249.2004.10791126
Google Scholar
Oiticica, Hélio. „Dance in My Experience: Diary Entries, 1965–66”. Translation Michael Asbury. In Participation, edited by Claire Bishop, 105–109. London: Whitechapel, 2006.
Google Scholar
Oiticica, Hélio. „General Scheme of New Objectivity”. In Conceptual Art: A Critical Anthology, edited by Alexander Alberro, 40–42. Blake Stimson: MIT Press, 1999.
Google Scholar
Rodrigues da Silva, Renato. „Hélio Oiticica’s Parangolé or the Art of Transgression”. Third Text 19, no. 3 (2005): 213–231. https://doi.org/10.1080/09528820500049544.
DOI: https://doi.org/10.1080/09528820500049544
Google Scholar
Small, Irene V. Hélio Oiticica: Folding the Frame. Chicago: University of Chicago
Google Scholar
Press, 2016.
Google Scholar
Saltzstein, Sônia. „Hélio Oiticica: Autonomy and the Limits of Subjectivity”. Third Text 8, no. 28/29 (1994): 117–128. https://doi.org/10.1080/09528829408576507.
DOI: https://doi.org/10.1080/09528829408576507
Google Scholar
Autorzy
Agnieszka Sosnowskaagnieszka.sosnowska@ispan.pl
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0009-0006-0521-0682
Agnieszka Sosnowska – adiunktka w Instytucie Sztuki PAN, pracuje w Zakładzie Historii i Teorii Teatru. Zajmuje się praktykami artystycznymi na styku dyscyplin, a także wyczerpaniem paradygmatu modernistycznego w sztuce lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku. Łączy pracę badawczą z praktyką kuratorską. W latach 2008–2020 kuratorka w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, od 2021 kuratorka w Muzeum Susch w Szwajcarii.
Statystyki
Abstract views: 60PDF downloads: 36
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Agnieszka Sosnowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
