Teatr Miejski we Lwowie u progu niepodległości (1918-1919)
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest działalność Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonie 1918/1919 w kontekście epokowych wydarzeń politycznych. Dyrektorem lwowskiej sceny był wówczas Roman Żelazowski, pierwszy antreprener po „umiastowieniu teatru”, czyli objęciu go w zarząd przez Gminę miasta Lwowa. Kierownictwo działu muzycznego sprawował Stanisław Niewiadomski. Nowa dyrekcja przystąpiła do pracy z zamiarem sanacji sceny, a pierwsze inscenizacje spotkały się z życzliwym przyjęciem widzów i krytyków. Ambitne plany artystyczne zniweczył ukraiński zamach stanu. Na czas listopadowych walk w obronie polskiego Lwowa teatr zawiesił działalność, a wielu artystów zgłosiło się do służby wojskowej. Po upragnionym zwycięstwie 1 grudnia wznowiono przedstawienia dramatem patriotycznym Obrona Częstochowy, który liczył bez mała pół wieku, lecz w ówczesnej sytuacji politycznej nabrał niezwykle aktualnej wymowy. Był hołdem dla najmłodszych obrońców Lwowa – dzielnych Orląt. Walki toczące się za rogatkami miasta wciąż dezorganizowały pracę teatru. Tuż przed Nowym Rokiem awaria prądu spowodowała, że zamknięto go prawie na miesiąc. Żelazowski i Niewiadomski z dniem 30 czerwca 1919 ustąpili ze stanowiska. Choć na skutek działań wojennych nie udało im się zrealizować ambitnych planów artystycznych, Teatr Miejski pod ich kierownictwem pełnił ważne funkcje narodowe i społeczne. W tych dramatycznych i przełomowych dniach scena lwowska – tak jak przed wielu laty chciał jej ojciec, Jan Nepomucen Kamiński – rozmawiała z sercem Narodu.
Słowa kluczowe:
Lwów, Teatr Miejski we Lwowie, Roman Żelazowski, Stanisław Niewiadomski, Andrzej Pronaszko, historia teatru polskiegoBibliografia
Eminowicz, M. (1989). Rodzina Eminowiczów 1628–1988. Kraków.
Google Scholar
Greszczuk, D. (2010). Teatr Miejski we Lwowie i jego dyrektor w sezonie 1918–1919. Roczniki Humanistyczne, 1. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=214299
Google Scholar
Greszczuk, D. (2012–2013). Trudne lata lwowskiego teatru: Dyrekcja Romana Żelazowskiego (sezon 1918–1919). Rocznik Lwowski.
Google Scholar
Pronaszko, A. (1976). Zapiski scenografa: Wspomnienia – artykuły – listy (J. Timoszewicz, red.). Warszawa.
Google Scholar
Szydłowska, M. (1999). Życie teatralne we Lwowie 1914–1915. Pamiętnik Teatralny, 1.
Google Scholar
Szydłowska, M. (2003). Życie teatralne we Lwowie 16 VI 1915–30 VI 1918. Pamiętnik Teatralny, 1–2.
Google Scholar
Autorzy
Mariola Szydłowskabadaczka niezależna, Częstochowa Polska
https://orcid.org/0000-0002-8105-8540
Statystyki
Abstract views: 344PDF downloads: 353
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Mariola Szydłowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Mariola Szydłowska, Monika Chudzikowska, Andrzej Pronaszko, Obrona Lwowa , Pamiętnik Teatralny: Tom 68 Nr 1 (2019)