Estetyka hiperobiektów – reprezentacje globalnego ocieplenia i archiwum antropocenu
Andrzej Marzec
martius@amu.edu.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-9259-2642
Abstrakt
Autor zadaje pytanie o estetykę hiperobiektów oraz ich przedstawienia we współczesnym filmie. Najbardziej interesującym z perspektywy antropocenu hiperobiektem jest dla niego globalne ocieplenie, którego rozbudowaną reprezentację odnajduje w Impression météo (reż. Nicolas Carrier, Marie Ouazzani, 2019). Interpretując obraz francuskich artystów, autor skupia się na przedstawieniach konkretnych cech hiperobiektów, które odnajdziemy u Timothy’ego Mortona: lepkości, nielokalności, czasowym falowaniu, interobiektywności oraz fazowaniu. Tekst jest próbą udowodnienia, że współczesna sztuka filmowa ma do zaproponowania zdecydowanie więcej niż powszechnie dostępne naukowe obrazy globalnego ocieplenia. Autor wyjaśnia także różnicę pomiędzy intersubiektywnością i interobiektywnością, pokazując, że dzięki tej drugiej kategorii jesteśmy w stanie pomyśleć o archiwum antropocenu.
Słowa kluczowe:
hiperobiekty, ontologia zwrócona ku przedmiotom, globalne ocieplenie, katastrofa klimatyczna, ekologiaBibliografia
Barad, K. (2012). Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie (tłum. J. Bednarek). W: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe (wyd. 1, ss. 323-360). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar
Brach-Czaina, J. (1992). Szczeliny istnienia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar
Domańska, E. (2017). Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Harman, G. (2012). O przyczynowości zastępczej (tłum. M. Rychter). Kronos, (1), ss. 31-47.
Google Scholar
Harman, G. (2013). Traktat o przedmiotach (tłum. M. Rychter). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Harman, G. (2017). Object-Oriented Ontology: A New Theory of Everything. London: Penguin Random House UK.
Google Scholar
Marzec, A. (2021). Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Meillassoux, Q. (2015). Po skończoności. Esej o koniecznej przygodności (tłum. P Herbich). Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego.
Google Scholar
Morton, T. (2013). Hyperobjects: Philosophy and Ecology after the End of the World. Minneapolis London: University of Minnesota Press.
Google Scholar
Morton, T. (2013). Realist Magic: Objects, Ontology, Causality. Ann Arbor: Open Humanities Press.
DOI: https://doi.org/10.3998/ohp.13106496.0001.001
Google Scholar
Morton, T. (2016). Dark Ecology: For a Logic of Future Coexistence. New York: Columbia University Press.
DOI: https://doi.org/10.7312/mort17752
Google Scholar
Morton, T. (2018). Lepkość (tłum. A. Barcz). Teksty Drugie, (2), ss. 284-290.
Google Scholar
Saussure, F. de (2002). Kurs językoznawstwa ogólnego (tłum. K. Kasprzyk). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Marzecmartius@amu.edu.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
https://orcid.org/0000-0002-9259-2642
Doktor filozofii, krytyk filmowy, redaktor „Czasu Kultury”, vloger „Widma Marca”. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół ontologii zorientowanej ku przedmiotom, estetyki postcyfrowej oraz współczesnego kina alternatywnego. Autor książki Widmontologia. Teoria filozoficzna i praktyka artystyczna ponowoczesności (2015). Na co dzień pragnie znaleźć odpowiedź na pytanie, dlaczego współczesna kultura jest tak bardzo nostalgiczna i nie jest w stanie uwolnić się od wspominania swojej przeszłości. Pociągają go sztuki wizualne, kino eksperymentalne oraz wizja ekologii, o której można myśleć bez używania pojęcia „natura”.
Statystyki
Abstract views: 251PDF downloads: 221
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Marzec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Marzec, Kino zorientowane ku przedmiotom , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
