Od sztuk widowiskowych do kina atrakcji, czyli o intermedialności triku filmowego
Abstrakt
W swym artykule Dębski zwraca uwagę na intermedialne powiązania kinematografu i jego zakorzenienie w XIX-wiecznej sztuce widowisk. Odwołując się do prac Toma Gunninga, André Gaudreaulta czy Martina Loiperdingera, a także opierając się na przykładach niemieckich i wrocławskich (m.in. spektakle Eden-Theater Schenka, przedstawienia Teatru Liebicha, reklamy latarniane Fiedlera), ukazuje szeroki kontekst początków kinematografii. Wskazuje także na pokrewieństwo trików filmowych ze „sztuczkami” znanymi ze starszych mediów (teatr iluzji, latarnia magiczna, teatr mechaniczny) i dekonstruuje mit, jakoby Méliès wynalazł „pierwszy trik filmowy”. Autor podkreśla ponadto bogactwo i różnorodność wczesnego kina atrakcji, dla którego charakterystyczna była „radość eksperymentowania”.
Słowa kluczowe:
kino atrakcji, trik, teatrBibliografia
Crazy Cinématographe. Europäisches Jahrmarktkino 1896-1916, cz. I: Europäisches Kino der Attraktionen 1896-1916, cz. II: Lokalfilme aus der Großregion 1902-1914, München: Edition Filmmuseum 18, 2007.
Google Scholar
Espectacle de llaterna màgica. Fantasmagoria (2011), http://www.museudelcinema.cat/cat/colleccio_recursos.php?idreg=1396 (access: 25.09.2016).
Google Scholar
Gauthier, Guy. „Von Jules Verne zu Méliès oder Von der Gravur zur Leinwand“, KINtop. Jahrbuch zur Erforschung des frühen Films, nr 2, 57 (1993)
Google Scholar
Gunning, Tom. „Przed filmem dokumentalnym. Wczesne filmy nonfiction i estetyka „widoku””, tr. J. Dąbrowski. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, cz. I.
Google Scholar
Horak, Jan Ch. „Samochód, kolej żelazna i miasto – wczesne kino i awangarda”, tr. E. Fiuk. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, cz. I, dz. cyt., s. . 397-398
Google Scholar
Kessler, Frierich, Czytelne ciała, tr. E. Fiuk. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, cz. I, dz. cyt., s. 390-391.
Google Scholar
Kuyper, de, Eric. „Film niemy pierwszych dekad – przedmiot studiów czy oglądania?”, tłum A. Cencora, w: KINtop. Antologia wczesnego kina, cz. II, dz. cyt., s. 242.
Google Scholar
Méliès, Georges. „Obrazy kinematograficzne”, tr. I. Dembowski. In: Europejskie manifesty kina. Antologia, ed. A. Gwóźdź, 246, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002, s. 246.
Google Scholar
Morin, Edgar. Kino i wyobraźnia, tr. K. Eberhardt, 28, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1975, s. 28.
Google Scholar
Salt, Barry. Styl i technologia filmu: Historia i analiza, t. I, tr. A. Helman, 115, Łódź :Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna, 2003.
Google Scholar
Vogl-Bienek, Ludwig. „Historyczna sztuka projekcji. Otwarta perspektywa dziejowa na film jako przedstawienie”, tłum. J. Dąbrowski. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, cz. I, ed. A Dębski, M. Loipedinger, Oficyna Wydawnicz ATUT: Wrocław 2016.
Google Scholar
Vogl-Bienek, Ludwig. Skladanowsky und die Nebelbilder, „KINtop. Jahrbuch zur Erforschung des frühen Films”, nr 8, (1999), p 90-91.
Google Scholar
Autorzy
Andrzej Dębskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet Wrocławski Polska
Dr, kieruje projektem „Historia kina na Dolnym Śląsku do 1945 roku” w Centrum im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest autorem książki Historia kina we Wrocławiu w latach 1896-1918 (2009), a także współredaktorem tomów zbiorowych, m.in. Unterwegs zum Nachbarn. Deutsch-polnische Filmbegegnungen (wraz z Brigitte Braun i Andrzejem Gwoździem, 2013), Sylwester Chęciński (z Rafałem Bubnickim, 2015), KINtop. Antologia wczesnego kina (z Martinem Loiperdingerem, 2016).
Statystyki
Abstract views: 52PDF downloads: 21
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Andrzej Dębski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Andrzej Dębski, Okres wczesnego kina na Dolnym Śląsku , Kwartalnik Filmowy: Nr 110 (2020): Poza człowiekiem
- Andrzej Dębski, Raz jeszcze o repertuarach kin dla Polaków w okupowanym Krakowie , Kwartalnik Filmowy: Nr 117 (2022): Kino nieznane/ukryte
- Andrzej Dębski, Zmienność upodobań: „ad vocem” , Kwartalnik Filmowy: Nr 122 (2023): Krajobrazy, panoramy, terytoria
- Andrzej Dębski, Subskrypcja wideo na żądanie w Niemczech , Kwartalnik Filmowy: Nr 124 (2023): Streaming
- Andrzej Dębski, Wczesne kino jako spektakl. Przykład niemiecki , Kwartalnik Filmowy: Nr 85 (2014): Film i media – przeszłość i przyszłość
- Andrzej Dębski, Konteksty „Dziejów grzechu” – najpopularniejszego filmu w Warszawie w 1911 roku , Kwartalnik Filmowy: Nr 89-90 (2015): Redefinicje klasyki
Podobne artykuły
- Andrzej Gwóźdź, Narodziny kina z ducha triku , Kwartalnik Filmowy: Nr 99 (2017): Triki, numery specjalne, atrakcje
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
