Czas fraktalny. O ewolucji wyobrażeń czasu w kinie współczesnym
Marek Hendrykowski
kwartalnik.filmowy@ispan.plUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (Polska)
Abstrakt
Autor podejmuje ważne z punktu widzenia poetyki współczesnego filmu artystycznego zagadnienie pojawiających się w nim odmiennych wyobrażeń czasu. Kluczową kategorią teoretyczną wprowadzoną do rozważań przez autora jest pojęcie obrazu czasu fraktalnego. Jego możliwości operacyjne przydatne do analizy i interpretacji utworu filmowego Hendrykowski testuje na materiale konstrukcji czasu w Nashville (1975), odnosząc je również do kilku innych filmów Roberta Altmana. W odróżnieniu od klasycznego modelu narracji filmowej, nowoczesne formy konstruowania czasu w filmie rozwijają alternatywne warianty ukazywania rzeczywistości, inne niż linearny porządek przyczynowo-skutkowy. Na zasadzie panoramy bądź fresku łączą one w jedno szczegółowość audiowizualnego przedstawienia z optymalnie rozległą perspektywą oglądu. Takie nastawienie, prekursorskie w kinie światowym lat 70., czyni twórczość Altmana na wskroś nowoczesną formą kina społecznego w skali światowej.
Słowa kluczowe:
czas fraktalny, Robert Altman, kino współczesneBibliografia
Altman, Rick. 2000. 24-Track Narrative? Robert Altman's "Nashville". "Cinemas: Journal of Film Studies" 3.
Google Scholar
Bazin Andre, 1963. Film i rzeczywistość. Tłum. B. Michałek. Warszawa: WAiF.
Google Scholar
Hendrykowska, Małgorzata. 1996. Chronozofia Kondratiuka. W: Marek Hendrykowski (red.) Kondratiuk. Konin: Apeks.
Google Scholar
Irzykowski, Karol. 1924. Dziesiąta Muza. Zagadnienia estetyczne kina. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
Google Scholar
Syska, Rafał. 2008. Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana. Kraków: Universitas.
Google Scholar
Autorzy
Marek Hendrykowskikwartalnik.filmowy@ispan.pl
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Historyk i teoretyk filmu, medioznawca, badacz kultury audiowizualnej, profesor zwyczajny w Katedrze Filmu, Telewizji i Nowych Mediów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, redaktor senior czasopisma naukowego „IMAGES”, autor monografii książkowych: Film jako źródło historyczne (2000), Kanał (wspólnie z Donem Fredericksenem, 2007), Popiół i diament (2008), Komeda (2009), Eroica (2011), Film i moda (2011), Andrzej Munk (2011), Do widzenia, do jutra (2012), Morgenstern (2012), Najlepsze kasztany. Księga cytatów polskiego filmu (2013), Semiotyka ruchomych obrazów (2014) oraz Współczesna adaptacja filmowa (2014).
Statystyki
Abstract views: 169PDF downloads: 99
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 Marek Hendrykowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Marek Hendrykowski, Albert dzieckiem podszyty. O „Czerwonym baloniku” Alberta Lamorisse’a , Kwartalnik Filmowy: Nr 81 (2013): Dziecko i film
- Marek Hendrykowski, Ocaleni z Holocaustu. Studium z poetyki filmu dokumentalnego , Kwartalnik Filmowy: Nr 73 (2011): Kino to ja. Autobiografie filmowe
- Marek Hendrykowski, Poetyka „Święta” Zbigniewa Rybczyńskiego , Kwartalnik Filmowy: Nr 100 (2017): O świętowaniu
- Marek Hendrykowski, Eksperyment w filmie i sztuce ruchomego obrazu , Kwartalnik Filmowy: Nr 82 (2013): Eksperyment. Film i sztuki audiowizualne
- Marek Hendrykowski, Pantomima w filmie. Inne spojrzenie , Kwartalnik Filmowy: Nr 67-68 (2009): Historia filmu
- Marek Hendrykowski, O narracji „Eroiki”. Nowa technika – nowy język , Kwartalnik Filmowy: Nr 71-72 (2010): Narracja w filmie
- Marek Hendrykowski, Świątynia nowej wiary. Filmowe obrazy budowy Pałacu Kultury 1952-1955 , Kwartalnik Filmowy: Nr 92 (2015): Kino polskie i polityka
- Marek Hendrykowski, Topos ludzkiego ciała w „Oblężeniu” Juliena Bryana , Kwartalnik Filmowy: Nr 83-84 (2013): Ciało w filmie
