Kategorie skalowalności i skalowania w badaniach nad filmem
Paweł Sołodki
pawel.solodki@uni.lodz.plUniwersytet Łódzki (Polska)
https://orcid.org/0000-0003-1879-2109
Abstrakt
W artykule zostaje rozwinięta koncepcja Aleksandry Schneider i Vinzenza Hedigera stawiających pytanie o to, czy film jest medium skalowalnym, a jeśli tak – to w jakim zakresie. Autor weryfikuje i modyfikuje koncepcję badaczy oraz wprowadza rozróżnienie na skalowanie o charakterze przestrzennym, temporalnym i fabularnym. Każdy z wątków refleksji odnosi do historii filmu, poszukuje jednak także inspiracji w najnowszej kulturze audiowizualnej. Autor proponuje analizę wskazującą, że omawiane zjawiska rzadko mają charakter wyłącznie techniczny i zawierają w sobie elementy społeczne, kulturowe oraz ekonomiczne. Argumentuje, że skalowalność mediów audiowizualnych, choć zauważalna od początków kinematografii, dziś stanowi elementarny składnik produkcji i recepcji treści medialnych. W artykule zostaje postawiona hipoteza, że obecnie skalowalność stanowi immanentną cechę medium filmowego.
Słowa kluczowe:
skalowalność, historia filmu, nośniki filmowe, sztuczna inteligencja, speed-watchingBibliografia
[b. a.] (2024). Formaty reklam wideo. Google.com. https://support.google.com/youtube/ answer/2375464?hl=pl
Google Scholar
Alexander, N. (2017). Speed Watching, Efficiency, and the New Temporalities of Digital Spectatorship. W: P. Hesselberth, M. Poulaki (red.), Compact Cinematics, The Moving Image in the Age of Bit-Sized Media (ss. 103-112). New York: Bloomsbury.
DOI: https://doi.org/10.5040/9781501322297.0018
Google Scholar
Brook, M. (2021, 21 marca). Zack Snyder’s Justice League Guide: How To Watch Like A TV Show. ScreenRant.com. https://screenrant.com/zack-snyder-justice-leaguetv-show-guide-how
Google Scholar
Hilderbrand, L. (2009). Inherent Vice: Bootleg Histories of Videotape and Copyright. Durham: Duke University Press.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctv1134g4t
Google Scholar
Kowalski, M. (2021). Speed-watching, czyli widz w pogoni za nadmiarem cyfrowych treści. Dziennikarstwo i Media, (16), ss. 11-24.
DOI: https://doi.org/10.19195/2082-8322.16.2
Google Scholar
Loiperdinger, M. (2004). Lumiere’s Arrival of the Train: Cinema’s Founding Myth. The Moving Image the Journal of the Association of Moving Image Archivists, 4 (1), ss. 89-118.
DOI: https://doi.org/10.1353/mov.2004.0014
Google Scholar
Mannoni, L. (2000). The Great Art of Light and Shadow: Archaeology of the Cinema. Exeter: University of Exeter Press.
Google Scholar
Masters, K. (2020, 7 grudnia). Christopher Nolan Rips HBO Max as „Worst Streaming Service,” Denounces Warner Bros.’ Plan. HollywoodReporter.com. https://www.hollywoodreporter.com/business/business-news/christopher-nolan-rips-hbo-maxas-worst-streaming-service-denounces-warner-bros-plan-4101408
Google Scholar
Mohammadpanah, A., Atabaki, N. (2021). Asynchronous Lectures, View-Speed Effect. Literacy Information and Computer Education Journal, 12 (2), ss. 3542-3546.
DOI: https://doi.org/10.20533/licej.2040.2589.2021.0468
Google Scholar
Rogers, A. (2016). Scaling Down: Cinerama on Blu-ray. W: D. Chateau, J. Moure (red.), Screens: From Materiality to Spectatorship – A Historical and Theoretical Reassessment (ss. 82-96). Amsterdam: Amsterdam University Press.
DOI: https://doi.org/10.1515/9789048531691-009
Google Scholar
Schneider, A., Hediger, V. (2024). Tipping the Scales of Film History: A Note on Scalability and Film Historiography. W: M. Hagener, Y. Zimmermann (red.), How Film Histories Were Made Materials, Methods, Discourses (ss. 445-466). Amsterdam: Amsterdam University Press.
DOI: https://doi.org/10.2307/jj.14170605.21
Google Scholar
Stokel-Walker, C. (2022, 21 lutego). TikTok Wants Longer Videos, Whether You Like It or Not. Wired.com. https://www.wired.com/story/tiktok-wants-longer-videos-like-not
Google Scholar
Turquety, B. (2019). Format, Medium, Configuration: The Displacements of Film. Lüneburg: Meson Press.
Google Scholar
Villeneuve, D. (2020, 10 grudnia). „Dune” Director Denis Villeneuve Blasts HBO Max Deal. Variety.com. https://variety.com/2020/film/news/dune-denis-villeneuveblasts-warner-bros-1234851270
Google Scholar
Autorzy
Paweł Sołodkipawel.solodki@uni.lodz.pl
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0003-1879-2109
Pracuje w Instytucie Kultury Współczesnej w Uniwersytecie Łódzkim. Zajmuje się narracjami interaktywnymi, ze szczególnym uwzględnieniem współczesnych praktyk dokumentalistycznych. Opublikował m.in. książkę Rubieże przyjemności. Seksualna niesubordynacja na obrzeżach amerykańskiej kinematografii (2015). Jest także autorem artykułów w „Przeglądzie Kulturoznawczym”, „QuArt”, „Panoptikum”, „Pleografie” oraz „Ekranach”. Współredaktor jednej z pierwszych w Polsce książek poświęconych perspektywie queer w filmie – O polityce ciała i pożądania w kulturze audiowizualnej (2010). Pomysłodawca i organizator Międzynarodowego Festiwalu Filmu Queer „a million different loves!?”.
Statystyki
Abstract views: 80PDF downloads: 48
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Paweł Sołodki
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor bądź autorka udziela wydawcy niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowuje nieograniczone prawa autorskie i zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Czasopismo jest wydawane na licencji CC BY 4.0. Zgłaszając artykuł do publikacji, autor bądź autorka wyraża zgodę na jego udostępnianie na tej licencji.
W wydaniach od 105-106 (2019) do 119 (2022) wszystkie artykuły były publikowane na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy i autorki udzielali(-ły) niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w „Kwartalniku Filmowym”, zachowywali(-ły) nieograniczone prawa autorskie i zobowiązywali(-ły) się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
