Image Seeking Truth: “Metaphysical Realism” as a Form of Phenomenological Ontology in Film
Abstract
Sarbiewska considers the relation between the film image, phenomenological subject and the ontology of reality. She puts forward the notion of phenomenological ontology in film, which she calls „metaphysical realism”. The starting point for the proposed complex of meanings is, following Andre Bazin, the importance of ontological nature of film, which permits a very particular contact with reality. Using the notion of Edmund Husserl’s phenomenological reduction, Sarbiewska takes the film camera (a subjective act of perception), to be the equivalent of an act of pure, intentional awareness, that is directed towards revealing the “ineffable” essence of things (the truth of being). At the same time she emphasizes that the type of contemplative viewing, open in film vision, permits one to go beyond clear dualism of subject and object and that through per visibilia ad invisibilia leads the way for phenomenological intuition in film. In her analysis the author uses the work of Werner Herzog, and in particular the ontology and aesthetics contained in his films.
Keywords:
metaphysical realism, André Bazin, phenomenology, Werner HerzogReferences
Baudrillard Jean, Precesja symulakrów, tłum. T. Komendant, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1996, s. 175-189.
Google Scholar
Bazin André, Film i rzeczywistość. Wybór tekstów, tłum. B. Michałek, Warszawa 1963, Kracauer Siegfried, Teoria filmu: wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum. W. Wertenstein, Warszawa 1975.
Google Scholar
Betting Hans, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, tłum. M. Bryl, Kraków 2007.
Google Scholar
Carrére Emmanuel, Werner Herzog – twórca Woyzecka, tłum. I. Dembowski, „Film na świecie” 1980, nr 2/3, s. 102.
Google Scholar
Husserl Edmund, Idea fenomenologii. Pięć wykładów, tłum. J. Sidorek, Warszawa 1990, s. 6-7.
Google Scholar
Ingarden Roman, Kilka uwag o sztuce filmowej, w: Estetyka i film, red. A. Helman, Warszawa 1972, s. 201-203.
Google Scholar
Irzykowski Karol, X muza: zagadnienia estetyczne kina, Warszawa 1977.
Google Scholar
Jakubowska Małgorzata, Teoria kina Gillesa Deleuze’a. Filozoficzna diagnoza kultury wizualnej XX wieku, Kraków 2003, s. 54-58.
Google Scholar
Kant Immanuel, Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1986, s. 174.
Google Scholar
Krysztofiak Wojciech, Problem opozycji realizmu i idealizmu epistemologicznego. Analityczne studium nad ontologią negatywnych stanów rzeczy Romana Ingardena, Lublin 1999, s. 135-136.
Google Scholar
Lorenc Iwona, Świadomość i obraz. Studia z filozofii przedstawienia, Warszawa 2001, s. 92-96.
Google Scholar
Majewski Tomasz, „Nicość, co wślizguje się w byt...”. Uwagi na temat nudy i odrealnienia w odbiorze filmowym, w: Film: fabryka emocji, red. K. Klejsa, T. Kłys, Kraków 2003, s. 12-13.
Google Scholar
Markowski Michał Paweł, Pragnienie obecności. Filozofie reprezentacji od Platona do Kartezjusza, Gdańsk 1999, s. 13-14, 23, 25, 30-31.
Google Scholar
Merleau-Ponty Maurice, Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 2001, s. 11-12.
Google Scholar
Orski Mariusz, Uwagi o twórczości Wernera Herzoga, „Dialog” 1979, nr 12, s. 149.
Google Scholar
Rouillé André, Fotografia. Między dokumentem a sztuką współczesną, tłum. O. Hedemann, Kraków 2007.
Google Scholar
Sarbiewska Joanna, Ruch i bezruch w obrazie. Relacje między obrazem filmowym Wernera Herzoga a malarstwem barokowym w świetle teorii André Bazina, „Kwartalnik Filmowy” 2006, nr 54-55, s. 45-51.
Google Scholar
Soulages François, Estetyka fotografii. Strata i zysk, tłum. B. Mytych-Forajter, W. Forajter, Kraków 2007.
Google Scholar
Stanisławski Krzysztof, Nowe kino niemieckie, Sopot 1998, s. 207-208.
Google Scholar
Theobaldy Jürgen, Podróże w szaleństwo, tłum. M. Ciechomska, „Film na świecie” 1986, nr 331/332, s. 111.
Google Scholar
Wiesing Lambert, Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 2008.
Google Scholar
Wojtyła Karol, Osoba i czyn, Kraków 1969, s. 56-61.
Google Scholar
Authors
Joanna Sarbiewskakwartalnik.filmowy@ispan.pl
University of Gdańsk Poland
Filmoznawca i literaturoznawca, absolwentka UG. Zarówno pracę magisterską, jak i doktorską poświęciła twórczości filmowej Wernera Herzoga. W pracy naukowej zajmuje się badaniem relacji między obrazem filmowym, podmiotem i rzeczywistością (metafizyczną). Publikowała w „Kwartalniku Filmowym” i kwartalniku interdyscyplinarnym „Ha!art”. Jest również autorką etiudy filmowej Oglądy, opartej na motywach opowiadania Jeana-Paula Sartre’a Pokój (scenariusz i reżyseria).
Statistics
Abstract views: 43PDF downloads: 17
License
Copyright (c) 2011 Joanna Sarbiewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
The author grants the publisher a royalty-free non-exclusive licence (CC BY 4.0) to use the article in Kwartalnik Filmowy, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Kwartalnik Filmowy should it be published or used again (download licence agreement). The journal is published under the CC BY 4.0 licence. By submitting an article, the author agrees to make it available under this licence.
In issues from 105-106 (2019) to 119 (2022) all articles were published under the CC BY-NC-ND 4.0 licence. During this period the authors granted a royalty-free non-exclusive licence (CC BY-ND 4.0) to use their article in „Kwartalnik Filmowy”, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Joanna Sarbiewska, “Everything Terrible Is Something That Needs Our Love”: The Post-Humanist ‘Other’ in the (Post)Secular Understanding. (The Contribution) , Kwartalnik Filmowy: No. 101-102 (2018): European Cinema of 21st Century
- Joanna Sarbiewska, In View of the Impossible – Negative Aesthetics and the Effect of Strangeness in Audiovisual Works of Béla Tarr and Krystian Lupa , Kwartalnik Filmowy: No. 87-88 (2014): Film and Theatre
