Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu

Günter Berghaus


University of Bristol (Wielka Brytania)

Abstrakt

Ekspresjonizm jako zjawisko artystyczne był przede wszystkim fenomenem niemieckim. Teatr ekspresjonistyczny narodził się w Republice Weimarskiej, gdzie rozwijał się do 1924 roku, przyczyniając się do powstania nowoczesnej niemieckiej sztuki dramatycznej. Pierwszy ekspresjonistyczny dramat, Mörder, Hoffnung der Frauen, jego autor, malarz Oskar Kokoschka, wystawił w Wiedniu, 4 lipca 1909. Lotar Schreyer (1886-1966) wybrał inny wariat ekspresjonizmu, bardziej mistyczny i duchowy. Podczas gdy wiedeńska inscenizacja Kokoschki była dziełem teatralnego outsidera, Schreyer posiadał gruntowne profesjonalne wykształcenie w tej dziedzinie. W latach 1916–1921 poświęcił się tworzeniu całkowicie nowej sztuki scenicznej i założył dwa przedsiębiorstwa teatralne, w których mógł konsekwentnie realizować swe utopijne cele. Schreyer uważał teatr za instytucję metafizyczną, która może dać wgląd w harmonię i magię kosmosu, a także pomóc przezwyciężyć „dawnego człowieka”.


Słowa kluczowe:

Lothar Schreyer, ekspresjonizm, teatr ekspresjonistyczny, teatr niemiecki, historia teatru

Berghaus, G. (2005). Avant-garde Performance: Live Events and Electronic Technologies. London
DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-137-09358-5   Google Scholar

Berghaus, G. (2005). Theatre, Performance and the Historical Avant-garde. New York
  Google Scholar

Anz, T., Stark, M. (eds.) (1982). Expressionismus: Manifeste und Dokumente zur deutschen Literatur 1910-1920. Stuttgart
DOI: https://doi.org/10.1515/arb-1983-0153   Google Scholar

Fähnders, W., Rector, M. (1971). Literatur im Klassenkampf. München
  Google Scholar

Keith-Smith, B. (1990). Lothar Schreyer: Ein vergessener Expressionist. Stuttgart
  Google Scholar

Keith-Smith, B. (1993). Lothar Schreyer’s Theatre Works and the Use of Masks. In: S. Behr (ed.), Expressionism Reassessed. Manchester
  Google Scholar

Styan, J. L. (1983). Modern Drama in Theory and Practice: Expressionism and Epic Theatre. Cambridge
  Google Scholar

Rühle, G. (1988). Theater für die Republik im Spiegel der Kritik. t. 1: 1917–1925, Berlin 1988
  Google Scholar

Fetting, H. (1987). Von der Freien Bühne zum politischen Theater: Drama und Theater im Spiegel der Kritik, vol. 1: 1889–1918. Leipzig
  Google Scholar

Wasserka, I. (1965). Die Sturm- und Kampfbühne: Kunsttheorie und szenische Wirklichkeit im expressionistischen Theater Lothar Schreyers. Wien
  Google Scholar

Weisstein, U. (ed.). (1973). Expressionism as an International Literary Phenomenon: 21 Essays and a Bibliography. Paris. DOI: 10.1075/chlel.i
DOI: https://doi.org/10.1075/chlel.i   Google Scholar

Pobierz


Opublikowane
2019-03-31

Cited By / Share

Berghaus, G. (2019) „Lothar Schreyer a sztuka sceniczna ekspresjonizmu”, Pamiętnik Teatralny, 68(1), s. 22–37. doi: 10.36744/pt.210.

Autorzy

Günter Berghaus 

University of Bristol Wielka Brytania

Statystyki

Abstract views: 252
PDF downloads: 197


Licencja

Prawa autorskie (c) 2019 Günter Berghaus.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.

Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.