Szczęśliwy książę Jana Dormana jako autoarchiwum
Magdalena Rewerenda
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-9031-2793
Abstrakt
Artykuł stanowi propozycję analizy dokumentacji przedstawienia Szczęśliwy książę według Oskara Wilde’a jako modelu myślenia Jana Dormana o połączeniach zwrotnych między teatrem i archiwum. Spektakl stanowi jednak zaledwie impuls do szerszej refleksji na temat wielopoziomowego zainteresowania Dormana własnym archiwum oraz sposobami przechowania pamięci o swojej twórczości i życiu prywatnym. Dzięki wykorzystaniu ustaleń wypracowanych przez badaczy zwrotu archiwalnego oraz widmontologii artykuł wskazuje najważniejsze przestrzenie świadomego auto-archiwizowania realizowanego przez Dormana: od gorączkowego kolekcjonowania i katalogowania, przez budowanie kulturowego repozytorium dla siebie i swoich współpracowników oraz konfabulację i automitologizację, aż do recyklingu przedmiotów, postaci i motywów powracających w kolejnych jego spektaklach. W efekcie wyłania się obraz archiwum Dormana, które wykracza daleko poza kolekcję materialnych pamiątek z życia prywatnego i zawodowego, tworząc świadomie konstruowaną przestrzeń performatywną.
Instytucje finansujące
Słowa kluczowe:
Jan Dorman, archiwum, widmontologia, widma, performatywnośćBibliografia
Carlson, M. (2000). Haunted Stage. Theatre as Memory Machine. Ann Arbor.
Google Scholar
Davis, C. (2013). Powrót umarłych. Przekł. A. Marzec. Czas Kultury, nr 2, 22-39.
Google Scholar
Dowsilas, I. (red.). (2006). Być mistrzem. Materiały z tamtych lat. T.1. Będzin.
Google Scholar
Dowsilas, I. (red.). (2012). Napisz, jak pamiętasz. Listy artysty. Będzin.
Google Scholar
Dowsilas, I. (red.). (2015). Od zabawy w teatr do teatru klasycznego. Będzin.
Google Scholar
Jones, A. R., Leclerq, N. (red.). (2010). Capturing the Essence of Performance. The Challenges of Intangible Heritage. Bruxelles.
Google Scholar
Kurz, I. (2011). Powrót do archiwów. Kultura Współczesna, nr 4, 5-11.
Google Scholar
Miłobędzka, K. (2008). W widnokręgu odmieńca. Teatr, dziecko, kosmogonia. Wrocław.
Google Scholar
Osborne, T. (1999). Ordinariness of the archive. History of the Human Sciences, nr 2. 51-64. https://doi.org/10.1177/09526959922120243
DOI: https://doi.org/10.1177/09526959922120243
Google Scholar
Taylor, D. (2003). Archive and Repertoire. Performing Cultural Memory in the Americas. Durham.
DOI: https://doi.org/10.1215/9780822385318
Google Scholar
Waligóra, K. (2014). Rzeczy i aktorzy. Didaskalia, nr 123. 72-78.
Google Scholar
Źródła archiwalne:
Google Scholar
Archiwum Jana Dormana: Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie.
Google Scholar
Autorzy
Magdalena RewerendaUniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Polska
https://orcid.org/0000-0001-9031-2793
Statystyki
Abstract views: 238PDF downloads: 211
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Magdalena Rewerenda
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Magdalena Rewerenda, Myśleć z troską: Teatr, archiwum, historiografia , Pamiętnik Teatralny: Tom 70 Nr 4 (2021): Historiografia teatru i performansu (według koncepcji Michala Kobialki)
