Osterwa po wojnie albo Pięknosłużca w Polsce Ludowej
Jarosław Cymerman
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6494-505X
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony działalności Juliusza Osterwy po II wojnie światowej, w latach 1944–1947. Autor charakteryzuje społeczną i artystyczną postawę Osterwy wobec nowej rzeczywistości i przypomina rolę, jaką odegrał on w odbudowywaniu polskiego teatru po wojnie. Rysuje także obraz jego skomplikowanych relacji z komunistyczną władzą, pokazując, że wymykają się one jednoznacznym klasyfikacjom i ocenom. Tekst koncentruje się w głównej mierze na przedstawieniach zrealizowanych w tym czasie przez twórcę Reduty: Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego (1945) w Krakowie, Fantazy Juliusza Słowackiego (1945) w Łodzi, Lilla Weneda Słowackiego (1946) i Papuga Kazimierza Korcellego (1946) w Warszawie, wreszcie Fantazy w Krakowie (1946) z ostatnią rolą Osterwy. Na podstawie prasowej recepcji tych spektakli tworzy obraz nadziei i napięć towarzyszących powojennej działalności wybitnego aktora, reżysera i pedagoga w ostatnich latach jego życia. Wspomina także o niezrealizowanych pomysłach, których śmiertelnie chory Osterwa nie zdołał urzeczywistnić.
Słowa kluczowe:
Juliusz Osterwa, Reduta, teatr polski po II wojnie światowej, komunizm, teatr i politykaBibliografia
Guszpit, I. (1989). Przez teatr – poza teatr: Szkice o Juliuszu Osterwie. Wrocław: ELS.
Google Scholar
Iwaszkiewicz J. (1971). Teatr Polski w Warszawie 1938-1949. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Google Scholar
Kosiński D. (2004). A ja za nią, nieboraczek, boso…. Dialog, 9, 5-11.
Google Scholar
Mościcki T. (2012). Teatry Warszawy 1944-1945: Kronika. Warszawa: Fundacja Historia i Kultura.
Google Scholar
Niziołek G. (2013). Polski teatr Zagłady. Warszawa: Krytyka Polityczna, Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego.
Google Scholar
Osiński, Z. (2003). Pamięć Reduty: Osterwa, Limanowski, Grotowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Osterwa, J. (2008) List do Stefana Jaracza (D. Kosiński, oprac.). Dialog, 12, 107-111.
Google Scholar
Popiel J. (2005). Z zapisków Juliusza Osterwy. Didaskalia, 65/66, 128-131.
Google Scholar
Szczublewski J. (1973). Żywot Osterwy. Warszawa: PIW.
Google Scholar
Świątkowska, W. (2018). Koncepcje teatru społecznie zaangażowanego. Pamiętnik Teatralny, 3 (267), 146-168 https://doi.org/10.36744/pt.423
DOI: https://doi.org/10.36744/pt.423
Google Scholar
Autorzy
Jarosław CymermanUniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0002-6494-505X
Teatrolog i literaturoznawca, adiunkt w Katedrze Współczesnej Literatury i Kultury Polskiej w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, zastępca dyrektora ds. programowych Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Zajmuje się historią teatru, dramaturgią XIX i XX wieku, a także twórczością Józefa Czechowicza. Współautor książki Scena Lublin poświęconej dziejom lubelskich widowisk. Współredaktor m.in. krytycznej edycji Utworów dramatycznych Józefa Czechowicza w serii Pism zebranych tego autora (2011), monografii Muzyczność w dramacie i teatrze (2013), Dramat poetycki XX wieku (2018) i Teatr warty przypomnienia (2018), stały współpracownik miesięcznika „Teatr” i kwartalnika „Akcent”.
Statystyki
Abstract views: 264PDF downloads: 269
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Jarosław Cymerman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jarosław Cymerman, Dwa teatry – dwa początki: Pierwsze miesiące teatru tzw. Polski Lubelskiej , Pamiętnik Teatralny: Tom 66 Nr 1/2 (2017)
