Dwa teatry – dwa początki: Pierwsze miesiące teatru tzw. Polski Lubelskiej
Jarosław Cymerman
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-6494-505X
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest dwóm zespołom teatralnym, działającym w Lublinie w okresie od lipca do października 1944 roku. Pierwszy z nich to zrzeszenie aktorskie stworzone przez artystów działających podczas okupacji niemieckiej w konspiracji kierowane przez Józefa Klejera i Irenę Ładosiównę, zajmujące we wspomnianym okresie budynek Teatru Miejskiego w Lublinie przy ulicy Narutowicza. Drugi natomiast to wojskowy Teatr I Armii Wojska Polskiego założony w 1943 roku w ZSRS, przy polskich oddziałach, walczących u boku Armii Czerwonej. Działalność obu teatrów w 1944 była mocno uwikłana w zachodzący wówczas proces narzucania Polsce systemu komunistycznego. Artykuł prezentuje przygotowane w tym czasie premiery zespołu Klejera i Ładosiówny oraz grane wówczas w Lublinie spektakle teatru wojskowego w kontekście toczonej wówczas walki politycznej i kształtujących się wówczas podstaw nowego systemu teatralnego w komunistycznej Polsce.
Słowa kluczowe:
teatr polski 1939-1945, teatr w Lublinie, historia teatruBibliografia
Cymerman, Jarosław. Ustanowienie historii: Teatr w Lublinie w 1944. W: Nowe historie 2: Wymowa faktów, redakcja Agata Adamiecka-Sitek i Dorota Buchwald, 37–61. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2011.
Google Scholar
Godlewska, Joanna. Najnowsza historia teatru polskiego: Wprowadzenie. Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg, 1999.
Google Scholar
Hera, Janina. Niepokorni – pokorni: Losy aktorów polskich 1944–1954. Pamiętnik Teatralny 57, z. 3/4 (2008): 7–102.
Google Scholar
Kersten, Krystyna. Terror na przełomie wojny i pokoju: Lipiec 1944–lipiec 1945. Aneks, nr 51/52 (1988): 92–121. https://aneks.kulturaliberalna.pl/archiwum/terror-na-przelomie-wojny-i-pokoju-lipiec-1944-lipiec-1945/.
Google Scholar
Kuraś, Marzena. Zniewalanie teatru: Polityka teatralna 1944–1949. Pamiętnik Teatralny 57, z. 3/4 (2008): 103–138.
Google Scholar
Marczak-Oborski, Stanisław. Teatr czasu wojny: Polskie życie teatralne w latach II wojny światowej (1939–1945). Warszawa: PIW, 1967.
Google Scholar
Nora, Pierre. Między pamięcią a historią: Les Lieux de Mémoire. Tłumaczenie Paweł Mościcki. Tytuł roboczy: Archiwum, nr 2 (2009): 4–12.
Google Scholar
Piekarski, Stanisław. Mars i Melpomena: Polskie teatry żołnierskie na obczyźnie 1939–1948. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 2000.
Google Scholar
Śmigielski, Bogdan. Teatr Wołyński im. Juliusza Słowackiego 1930–1939. Lublin: TNKUL, 2002.
Google Scholar
Wrona, Janusz. Lublin w okresie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W: Lublin w dziejach i kulturze Polski, redakcja Tadeusz Radzik i Adam A. Witusik. Lublin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1997.
Google Scholar
Zaremba, Marcin. Wielka trwoga – Polska 1944–1947: Ludowa reakcja na kryzys. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2012.
Google Scholar
Autorzy
Jarosław CymermanUniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie Polska
https://orcid.org/0000-0002-6494-505X
Statystyki
Abstract views: 73PDF downloads: 53
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Jarosław Cymerman
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Jarosław Cymerman, Osterwa po wojnie albo Pięknosłużca w Polsce Ludowej , Pamiętnik Teatralny: Tom 69 Nr 2 (2020)
