„W foto przeszłość zafiksowana”: Fotografie rodzinne z archiwum Marii i Edmunda Wiercińskich
Anna Chojnacka
pamietnik.teatralny@gmail.comInstytut Sztuki, Polska Akademia Nauk (Polska)
https://orcid.org/0000-0001-5174-4155
Katarzyna Flader-Rzeszowska
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (Polska)
https://orcid.org/0000-0002-4110-9788
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest fotografiom rodzinnym z archiwum Marii i Edmunda Wiercińskich. Autorki, odwołując się do geopoetyki, zajmującej się przestrzeniami autobiograficznymi w literaturze, wskazują miejsca obecne w biografiach bohaterów, utrwalone na zdjęciach, pojawiające się we wspomnieniach, notatkach i korespondencji. Wykorzystują zaproponowany przez Małgorzatę Czermińską podział życia na: dzieciństwo, młodość, dojrzałość oraz starość i przykładają go do biografii artystów. Skupiają się na Żuplikach – stronach rodzinnych Edmunda i Warszawie – rodzinnym mieście Marii. Sprawdzają, które fazy życia Wiercińskich, a także ich córki Ewy i ojca Edmunda – Mieczysława były z tymi punktami na mapie związane i jakie to miało znaczenie. Pokazują, częściowy, ale ważny, ich album autobiograficzny.
Oświadczenie o konflikcie interesów
Słowa kluczowe:
Maria Wiercińska, Edmund Wierciński, Żupliki, Warszawa, fotografie rodzinne, geopoetyka, fazy życiaBibliografia
Bogunia-Borowska, Małgorzata, i Joanna Rzońca. Media dwudziestolecia. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2022.
Google Scholar
Brauchitsch von, Boris. Mała historia fotografii. Tłumaczenie Jan Koźbiał i Barbara Tarnas. Warszawa: Cyklady, 2004.
Google Scholar
Brzostek, Błażej. Wstecz: Historia Warszawy do początku. Warszawa: Muzeum Warszawy, 2021
Google Scholar
Bühler, Charlotte. Bieg życia ludzkiego. Tłumaczenie Edward Cichy i Józef Jarosz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Google Scholar
Czermińska, Małgorzata. „Przestrzenne odniesienia czasowych faz biografii”. W: Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze.
Google Scholar
Dudzic, Karolina. Wielki kryzys gospodarczy w Polsce. Histmag.org, 21 września 2014.
Google Scholar
Kemp, Wolfgang. Historia fotografii: Od Daguerre’a do Gursky’ego. Tłumaczenie Mariusz Bryl. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2014.
Google Scholar
Konończk, Elżbieta, i Elżbieta Sidoruk, red. Przestrzenie geo(bio)graficzne w literaturze. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2015.
Google Scholar
Krasiński, Edward. Edmund Wierciński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960.
Google Scholar
Kwiatkowska, Maria Irena, i Marek Kwiatkowski. Historia Warszawy XVI-XX wieku: Zabytki mówią. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998,
Google Scholar
Piekut, Marek. „Wiercińscy: Rodowody niepokornych”. W: Wiercińscy, Korespondencja 1925–1944.
Google Scholar
Wiercińscy, Maria i Edmund. Korespondencja 1925–1944. Redakcja Marek Piekut. Warszawa: Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2013.
Google Scholar
Wiercińska, Maria. „Wspomnienia o Edmundzie Wiercińskim. W: Wiercińscy, Korespondencja 1925–1944.
Google Scholar
Wierciński, Edmund. „Zeszyty wojenne”. W: Wiercińscy, Korespondencja 1925–1944.
Google Scholar
Wrzos, Konrad. Oko w oko z kryzysem: Reportaż z podróży po Polsce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.
Google Scholar
Autorzy
Anna Chojnackapamietnik.teatralny@gmail.com
Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk Polska
https://orcid.org/0000-0001-5174-4155
ANNA CHOJNACKA – adiunktka w Zakładzie Historii i Teorii Teatru w Instytucie Sztuki PAN. Historyczka teatru, dokumentalistka, redaktorka i edytorka (między innymi pism i korespondencji Leona Schillera i Edmunda Wiercińskiego). Zajmuje się historią teatru polskiego w XX wieku, szczególnie biografiami artystów w dwudziestoleciu międzywojennym i w PRL-u w kontekście społecznym i politycznym.
Autorzy
Katarzyna Flader-RzeszowskaUniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Polska
https://orcid.org/0000-0002-4110-9788
KATARZYNA FLADER-RZESZOWSKA – profesorka w Katedrze Komunikacji Kulturowej i Artystycznej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Historyczka teatru, wykładowczyni na kierunku Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna UKSW oraz w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, filia w Białymstoku. Zajmuje się historią teatru polskiego XX wieku i bieżącym życiem teatralnym.
Statystyki
Abstract views: 0PDF downloads: 0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Chojnacka i Katarzyna Flader-Rzeszowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autor/ka udziela niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowuje nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązuje się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu (umowa licencyjna do pobrania). Zgłaszając artykuł do publikacji, autor/ka wyraża zgodę na jego udostępnianie na licencji CC BY 4.0.
Od zeszytu 1/2018 do zeszytu 3/2022 artykuły publikowane były na licencji CC BY-NC-ND 4.0. W tym okresie autorzy/ki udzielali niewyłącznej i nieodpłatnej licencji (CC BY-ND 4.0) na wykorzystanie tekstu w "Pamiętniku Teatralnym", zachowywali nieograniczone prawa autorskie, ale zobowiązywali się do podawania miejsca pierwodruku przy ponownym wykorzystaniu artykułu.
Inne teksty tego samego autora
- Anna Chojnacka, Więcej niż teatr , Pamiętnik Teatralny: Tom 68 Nr 2 (2019)
- Anna Chojnacka, Marek Piekut, «W tym strasznym Wrocławiu»: Korespondencja Edmunda Wiercińskiego z Teresą Roszkowską 1950–1952 , Pamiętnik Teatralny: Tom 67 Nr 1/2 (2018)
- Katarzyna Flader-Rzeszowska, «Ja do radia wejdę»: Radiowe realizacje Marii Wiercińskiej w latach 1946–1952 , Pamiętnik Teatralny: Tom 69 Nr 3 (2020)
- Katarzyna Flader-Rzeszowska, „Myślę sobie przyjemnie o wierszach”: Poetyckie fascynacje Marii Wiercińskiej , Pamiętnik Teatralny: Tom 73 Nr 2 (2024)
- Anna Chojnacka, Nauczanie żywego słowa według Marii Wiercińskiej: Publikacje artystki z lat 1935–1938 , Pamiętnik Teatralny: Tom 73 Nr 2 (2024)
- Anna Chojnacka, „Wolę pisać biogramy”: Wspomnienie o Barbarze Berger (1944–2024) , Pamiętnik Teatralny: Tom 73 Nr 4 (2024): Dramat w przekładzie
- Anna Chojnacka, Recenzja książki Magdaleny Hasiuk «Okrutnie dziwna strona świata: Wokół teatru więziennego» , Pamiętnik Teatralny: Tom 65 Nr 3 (2016)
- Anna Chojnacka, „Burzliwy i krańcowy protest przeciwko naturalizmowi Reduty”: Debiut reżyserski Edmunda Wiercińskiego , Pamiętnik Teatralny: Tom 66 Nr 4 (2017)
