Wincenty Lutosławski and Juliusz Osterwa: A History of Their Relations
Dorota Jarząbek-Wasyl
dorota.jarzabek@uj.edu.plJagiellonian University, Cracow Poland (Poland)
https://orcid.org/0000-0003-3097-9830
Abstract
Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885–1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863–1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that influenced both men, e.g. Krakow and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1925–1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (Transl. Z. Ziemann)
Keywords:
Wincenty Lutosławski, Juliusz Osterwa, Reduta, Polish Messianism, actors' biography, Polish theatre in Vilnius, Polish theatre 1939-1945References
Hernik Spalińska, J. (1998). Wileńskie Środy Literackie 1927–1939. Warszawa: Instytut Badań Literackich.
Google Scholar
Jadczak, R., & Pawlak, J. (1997). Filozofia na Uniwersytecie Wileńskim. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Google Scholar
Jarząbek-Wasyl, D. (2016). Od Kuźnicy do Reduty: Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa w kręgu chrześcijańskiego monastycyzmu (245–261). W: E. Mateja, Z.W. Solski (red.). Tradycje monastyczne w Europie. Między liturgiką a performatyką II. Opole-Wrocław: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Google Scholar
Jarząbek-Wasyl, D. (2015). Uniwersytet zdrowia w Kosowie: O działalności Apolinarego Tarnawskiego. Pomiędzy. Polonistyczno-Ukrainoznawcze Studia Naukowe, 1, 81-95. https://marszalek.com.pl/between/pomiedzy1.pdf
Google Scholar
Kieżuń, A. (red.) (1994). Kultura międzywojennego Wilna. Białystok: Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar
Krasiński, E. (red.) (2015). Listy z teatru wojny: Gallowa i Mysłakowska do Juliusza i Matyldy Osterwów. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, Fundacja imienia Leona Schillera.
Google Scholar
Zaborowski, R. (red.) (2000). Filozofia i mistyka Wincentego Lutosławskiego. Warszawa: Stakroos.
Google Scholar
Lutosławski, W. (1925). Nieśmiertelność duszy: Zarys metafizyki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Google Scholar
Lutosławski, W. (1994). Jeden łatwy żywot. Kraków: Fundacja im. Wincentego Lutosławskiego.
Google Scholar
Mróz, T. (2007). Wincenty Lutosławski w Wilnie (1919-1931). Próby sprowadzenia M. Borowskiego, powołanie T. Czeżowskiego i doktorat B. Woyczyńskiego. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 3–4 (52), 97-129.
Google Scholar
Mróz, T. (2008). Wincenty Lutosławski 1863-1954: Jestem obywatelem utopii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Google Scholar
Osiński, Z. (2003). Pamięć Reduty: Osterwa, Limanowski, Grotowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Google Scholar
Osterwa, J. (1992). Z zapisków (I. Guszpit, red.). Wrocław: Wiedza o Kulturze.
Google Scholar
Osterwa, J. (2004). Przez teatr – poza teatr (I. Guszpit, & D. Kosiński, red.). Kraków: Societas Vistulana.
Google Scholar
Osterwa, J. (2008). List do Stefana Jaracza (D. Kosiński, oprac.). Dialog, 12, 46-52.
Google Scholar
Pudłocki, T. (2015). Wincenty Lutosławski i jego zainteresowanie Stanami Zjednoczonymi Ameryki w świetle korespondencji z Fundacją Kościuszkowską. Prace Komisji Historii Nauki PAU, XIV, 81-97. http://dx.doi.org/10.4467/23921749PKHN_PAU.16.005.5261.
DOI: https://doi.org/10.4467/23921749PKHN_PAU.16.005.5261
Google Scholar
Sapieżyna z Windisch-Graetzów, M. (2011). Indywidualność Juliusza Osterwy w życiu codziennym i stosunkach z nami (M. Osterwa-Czekaj, oprac.). Perfomer, 3. https://grotowski.net/performer/performer-3/indywidualnosc-juliusza-osterwy-w-zyciu-codziennym-i-stosunkach-z-nami
Google Scholar
Szczublewski, J. (1973). Żywot Osterwy. Warszawa: PIW.
Google Scholar
Zaborowski, R. (2004). Wincenty Lutosławski – człowiek i dzieło. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 49/1, 65 –81.
Google Scholar
Materiały archiwalne:
Google Scholar
Lutosławski, W. (b.d.). Metapsychika (KIII-155, płyta CD/83). Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1925-1943). Listy do W. Lutosławskiego (KIII-155). Archiwum Nauki PAN i PAU, Kraków, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1939-1940). 31 sierpnia 1939–1 maja 1940 (MT/IX/ 561). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1940). Kraków, luty–marzec 1940 (MT/IX/481/2). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1940-1942). 1 maja 1940–31 maja 1942 (MT/IX/ 566). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1941). Lipiec–listopad 1941 (MT/IX/482/5). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1942). Marzec–kwiecień 1942 (MT/IX/483/2). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Osterwa, J. (1942-1945). 1 czerwca 1942–31 stycznia 1945 (MT/IX/564). Muzeum Teatralne, Warszawa, Polska.
Google Scholar
Authors
Dorota Jarząbek-Wasyldorota.jarzabek@uj.edu.pl
Jagiellonian University, Cracow Poland Poland
https://orcid.org/0000-0003-3097-9830
Pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się historią teatru i dramatu XIX i XX wieku, w tym zwłaszcza procesem kreacji teatralnej, obyczajowością teatralną, sztuką aktorską oraz opisem i edycją źródeł do historii teatru. Poza kilkudziesięcioma artykułami naukowymi, wydała książki: Słowo i głos. Problem rozmowy w dramacie w ujęciu teoretycznym i historycznym (2006), Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku (2016) oraz Archiwum teatru XIX wieku. Ludzie, dokumenty, historie (razem z Barbarą Maresz, 2019).
Statistics
Abstract views: 413PDF downloads: 382
License
Copyright (c) 2020 Dorota Jarząbek-Wasyl
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
The author grants a royalty-free nonexclusive license (CC BY 4.0) to use the article in Pamiętnik Teatralny, retains full copyright, and agrees to identify the work as first having been published in Pamiętnik Teatralny should it be published or used again (download licence agreement). By submitting an article the author agrees to make it available under CC BY 4.0 license.
From issue 1/2018 to 3/2022 all articles were published under a Creative Commons license CC BY-NC-ND 4.0. During this period the authors granted a royalty-free nonexclusive license (CC BY-ND 4.0) to use their article in Pamiętnik Teatralny, retained full copyright, and agreed to identify the work as first having been published in our journal should it be published or used again.
Most read articles by the same author(s)
- Dorota Jarząbek-Wasyl, In the Rhythm of the Wheels. Helena Modrzejewska’s Notes from Her 1893 American Tour , Pamiętnik Teatralny: Vol. 68 No. 1 (2019)
- Dorota Jarząbek-Wasyl, The Theater Physician: Toward a Description of Theater Customs in the 19th Century , Pamiętnik Teatralny: Vol. 71 No. 2 (2022)
- Dorota Jarząbek-Wasyl, Unisono , Pamiętnik Teatralny: Vol. 70 No. 4 (2021): Theater/Performance Historiography (guest edited by Michal Kobialka)
